Shqipe e pasur në Himarë
Bëjnë 500 lekë. Efkaristo… Faleminderit. Doja të thoja FALEMINDERIT Shitësja e dyqanit të vogël të aksesorëve poshtë shtëpisë së pushimit flet prerë dhe i mëshon me inat shqipes, por të paktën nuk duket aq e tmerruar sa të premten në mëngjes, kur në Himarë nuk flitej për tjetër gjë veçse vrasjes së një të riu himariot dhe zënien e rrugës nacionale. E vranë se fliste greqisht moj, e kupton ti apo jo? Jo, nuk e kuptoj. Nuk ka si ta kuptoj një gjë të tillë as si akuzë, as si shkak. Po mirë, pse greqisht ? Ai ishte shqiptar. Gjuha e tij e nënës është shqipja. Shitësja më sheh me më pak dashamirësi se një vit më parë . Po greqisht se jemi mësuar me të. Ajo është bërë si gjuha jonë.</p>
Nuk është vetëm ajo. Në gjithë zonën e bregut ngjarja ishte irrituese, por nuk u pa, as nuk u interpretua ashtu siç vjen nga mikrofonat e Tiranës. Himara, së bashku me fshatrat dhe plazhet përreth, gjenden tashmë mes dy zjarreve përherë e më në ndezje. Politikisht, zona me banorët e saj shfrytëzohen sipas rastit nga minoritarët, opozitarët dhe ndërkombëtarët. Nga ana e biznesit dhe e turizmit, zona ka parë një hov zhvillimi që ka një burim të vetëm; targat e Tiranës.</p>
E megjithëse personi që aksidentoi një të ri himarjot gjoja për gjuhën ishte nga Vlora, mërzinë e saj nuk e mbajnë vetëm vlonjatët, por shumica dërrmuese e pushuesve që ndodhen në Breg. Po të mos ishin pushuesit e ardhur kryesisht nga Tirana, as Himara, as ndonjë nga zonat rreth saj nuk do të kishin njohur bumin e të ardhurave për një muaj të vetëm në vit. Për shkak të kësaj kërkese të madhe për hotele e shërbime, bregasit kanë filluar të kthehen masivisht nga Greqia e të ndërtojnë hotelet e tyre private neper toka kudo gjatë bregut, sado i humbur të jetë dukur më parë cepi ku e ka pronën. Kërkesa për akomodim është vërtet e madhe, rrjedhimisht më shumë vendas kanë ardhur ti përgjigjen kësaj kërkese, duke ofruar shpesh kushte akomodimi turistik që lënë shumë për të dëshiruar, por për çmimin konkurrojnë plazhet e Kroacisë apo të Greqisë.</p>
Sidoqoftë, largimi i pushuesve nga Durrësi e dyndja e tyre drejt bregut në tre-katër vitet fundit, i ka bërë himariotët që jo vetëm të kthehen në vendlindje muajt e verës, por madje të kthehen aty për biznes. E duke qenë se konsumatori dhe prurësi më i madh i fitimeve të tij është shqiptari i ardhur kryesisht nga Tirana, edhe gjuha ka filluar të ndryshojë si me magji. Deri vitin e kaluar, edhe klientit i drejtoheshin greqisht, e madje me mburrje. Sot përgjigjen në shqip,e mundohen të të mbajnë edhe në humor me ndonjë bisedë të rastit. Kurse pas vrasjes së të premtes së kaluar, dyzimi i gjuhëve duket se i ka vënë në dilemë të madhe himariotët. Efk-Faleminderit, faleminderit. Me fal.</p>
Për ata pesë vetë që mund ta kenë vërtet greqishten gjuhën e nënës, përgjigja në shqip do ishte mirësjellje. Kurse rikthimi i shqipes për ata që e kanë shitur atë për një copë bukë, është thjesht i mirëpritur.</p>
llëkë-llëkë-llëkë-llëkë iu drejtua të vëllait në holl një vajzë në të 20-at. Po folët edhe një herë greqisht mes jush, nuk shkelim më në këtë hotel-reaguan dy pushues. I kërkova të më sjellë syzet-uli sytë me nerva vajza me dy prindër shqiptarë, me emër e me mbiemër shqiptar, që pretendon se e ka harruar shqipen, meqenëse paska ikur që 10 vjeçe nga Shqipëria.</p>
Në plazh situata duket më acaruese se gjithkund tjetër. Aty fëmijët i drejtohen njëri-tjetrit kryesisht në gjuhën e fqinjëve dhe asnjë prind nuk shqetësohet tiu flasë në gjuhën që vetë ata duhet tiu kultivojnë. Të njëjtët prindër e të njëjtët fëmijë, kur kthehen në banesat e bizneset e tyre, e ligjërojnë shqipen e e fshehin greqishten skutave ku të mos e gjejnë më sa të ikin klientët. Paratë i duan. Edhe klientelën. Edhe zhvillimin. Edhe rrugët, i duan fort e të shtruara mirë. E tani kanë filluar të shohin se tek e fundit, mirëqenia po vika nga Tirana, e jo nga Athina.</p>
Vrasja e të premtes ishte e shëmtuar, nëse ishte vërtet vrasje. Nëse ishte aksident, sërish është fatkeqe dhe e shëmtuar, si të gjitha aksidentet që e kanë bërë Shqipërinë të ketë bilanc vdekjesh sikur të jemi në luftë. Ama përdorimi i vrasjes për motive politike në Tiranë e në qarqet minoritare që përdoren për qëllime personale, me shumë se fatkeqe, është qesharake dhe shumë dashakeqe.</p>
Himariotët kanë vetëm hallin e zhvillimit të zonës së tyre, rritjen e të ardhurave dhe ruajtjen e statusit të veçantë që kanë si një zonë me një farë zhvillimi të mëvetëm e përpara pjesës tjetër të vendit. Kjo e fundit vështirë të jetë më privilegj si dikur, po pretendimi i parë po, ka shumë kuptim. Prandaj edhe greqishtja e tyre e fituar me një pension qesharak e me ca privilegje-karamele greke në dy dhjetë-vjecarët e parë të demokracisë, po shkon tani atje ku i takon; në vendin fqinj.</p>
Përdormi i justifikimit se gjoja i ru himariot u vra për greqishten mund të jetë një shkak i shpikur me mjeshtëri nga grahma-fundësit që kanë pretendime absurde për grekëzimin e Himarës. Mbase ngaqë vërtet kanë ndjerë frikën e zhdukjes kaq shpejt të greqishtes nga përdorimi masiv, nxitësit e saj fabrikuan motivet e aksidentit të javës së kaluar. Sepse vetëm gjendja nën frikë dhe presion të nxit të politizosh kaq shumë ngjarjet.</p>
E vërteta është se politika në këtë mes nuk hyn aspak. Jo më. Politika pro-greke po, mund të ketë hyrë në momentin kur u vendosën pensionet, subvencionet dhe privilegjet vite më parë, tek mundoheshin të grekëzonin çdo shqiptar të varfër në Breg. Kurse sot, targat nga Tirana, shpenzimet masive në breg, pushtimi i tij nga shqiptarët dhe paratë e lëna aty, i kanë bërë bregasit të kthehen vetvetiu e ti shërbejnë punës së tyre. Gjuhës gjithashtu.</p>
Himara është shumë mirë në gjendje ti mirëmbajë pesë minoritarë. Edhe tu japë atyre poste (por jo policë, se nuk do i shërbejë 4 minortarëve të tjerë ai, por gati një milionë shqiptarëve që shkojnë të shpenzojnë në zonën ku ai është mik prej disa shekujsh).</p>
Stë flas më greqisht, se ju të gjithë mërziteni. Po se kuptoni se gjuha është kulturë. Sa më shumë gjuhë të dish, aq më shumë literaturë do mund të lexosh i vuri kapak deklaratave të saj shitësja bregase. Bën mirë të lexosh edhe Shekspirët pra, se sot më shumë të duhet gjuha e tyre. Nesër në hotel do kesh lloj-lloj kombësish, asnjëri prej të cilëve nuk lexojnë literaturë greke. Ama gjuhën e Shekspirit, tre fjalë këtu, e pesë atje, e di shumëkush në botë. E sa të shkosh aty, mbaju shqipes, se klientë grekë në hotelin tënd nuk ke për të pasur ndonjëherë!</p>
Buzëqeshi. Nuk jemi ankuesit e parë për falsitetin e greqishtes. Mbase i vjen edhe pak inat që sështë më avantazh të flasësh gjuhën e fqinjit. Por buzëqesh, sepse nesër dëshiron të na shohë sërish tek kasa e saj jo-fiskale. Dhe ky kusht, sot për sot flet vetëm një gjuhë: SHQIP!</p>
gjedlira@yahoo.co.uk</p>
Per me shume artikuj te ngjashem vizitoni: http://edliragjoni.wordpress.com/?p=518
Bëjnë 500 lekë. Efkaristo… Faleminderit. Doja të thoja FALEMINDERIT Shitësja e dyqanit të vogël të aksesorëve poshtë shtëpisë së pushimit flet prerë dhe i mëshon me inat shqipes, por të paktën nuk duket aq e tmerruar sa të premten në mëngjes, kur në Himarë nuk flitej për tjetër gjë veçse vrasjes së një të riu himariot dhe zënien e rrugës nacionale. E vranë se fliste greqisht moj, e kupton ti apo jo? Jo, nuk e kuptoj. Nuk ka si ta kuptoj një gjë të tillë as si akuzë, as si shkak. Po mirë, pse greqisht ? Ai ishte shqiptar. Gjuha e tij e nënës është shqipja. Shitësja më sheh me më pak dashamirësi se një vit më parë . Po greqisht se jemi mësuar me të. Ajo është bërë si gjuha jonë.</p>
Nuk është vetëm ajo. Në gjithë zonën e bregut ngjarja ishte irrituese, por nuk u pa, as nuk u interpretua ashtu siç vjen nga mikrofonat e Tiranës. Himara, së bashku me fshatrat dhe plazhet përreth, gjenden tashmë mes dy zjarreve përherë e më në ndezje. Politikisht, zona me banorët e saj shfrytëzohen sipas rastit nga minoritarët, opozitarët dhe ndërkombëtarët. Nga ana e biznesit dhe e turizmit, zona ka parë një hov zhvillimi që ka një burim të vetëm; targat e Tiranës.</p>
E megjithëse personi që aksidentoi një të ri himarjot gjoja për gjuhën ishte nga Vlora, mërzinë e saj nuk e mbajnë vetëm vlonjatët, por shumica dërrmuese e pushuesve që ndodhen në Breg. Po të mos ishin pushuesit e ardhur kryesisht nga Tirana, as Himara, as ndonjë nga zonat rreth saj nuk do të kishin njohur bumin e të ardhurave për një muaj të vetëm në vit. Për shkak të kësaj kërkese të madhe për hotele e shërbime, bregasit kanë filluar të kthehen masivisht nga Greqia e të ndërtojnë hotelet e tyre private neper toka kudo gjatë bregut, sado i humbur të jetë dukur më parë cepi ku e ka pronën. Kërkesa për akomodim është vërtet e madhe, rrjedhimisht më shumë vendas kanë ardhur ti përgjigjen kësaj kërkese, duke ofruar shpesh kushte akomodimi turistik që lënë shumë për të dëshiruar, por për çmimin konkurrojnë plazhet e Kroacisë apo të Greqisë.</p>
Sidoqoftë, largimi i pushuesve nga Durrësi e dyndja e tyre drejt bregut në tre-katër vitet fundit, i ka bërë himariotët që jo vetëm të kthehen në vendlindje muajt e verës, por madje të kthehen aty për biznes. E duke qenë se konsumatori dhe prurësi më i madh i fitimeve të tij është shqiptari i ardhur kryesisht nga Tirana, edhe gjuha ka filluar të ndryshojë si me magji. Deri vitin e kaluar, edhe klientit i drejtoheshin greqisht, e madje me mburrje. Sot përgjigjen në shqip,e mundohen të të mbajnë edhe në humor me ndonjë bisedë të rastit. Kurse pas vrasjes së të premtes së kaluar, dyzimi i gjuhëve duket se i ka vënë në dilemë të madhe himariotët. Efk-Faleminderit, faleminderit. Me fal.</p>
Për ata pesë vetë që mund ta kenë vërtet greqishten gjuhën e nënës, përgjigja në shqip do ishte mirësjellje. Kurse rikthimi i shqipes për ata që e kanë shitur atë për një copë bukë, është thjesht i mirëpritur.</p>
llëkë-llëkë-llëkë-llëkë iu drejtua të vëllait në holl një vajzë në të 20-at. Po folët edhe një herë greqisht mes jush, nuk shkelim më në këtë hotel-reaguan dy pushues. I kërkova të më sjellë syzet-uli sytë me nerva vajza me dy prindër shqiptarë, me emër e me mbiemër shqiptar, që pretendon se e ka harruar shqipen, meqenëse paska ikur që 10 vjeçe nga Shqipëria.</p>
Në plazh situata duket më acaruese se gjithkund tjetër. Aty fëmijët i drejtohen njëri-tjetrit kryesisht në gjuhën e fqinjëve dhe asnjë prind nuk shqetësohet tiu flasë në gjuhën që vetë ata duhet tiu kultivojnë. Të njëjtët prindër e të njëjtët fëmijë, kur kthehen në banesat e bizneset e tyre, e ligjërojnë shqipen e e fshehin greqishten skutave ku të mos e gjejnë më sa të ikin klientët. Paratë i duan. Edhe klientelën. Edhe zhvillimin. Edhe rrugët, i duan fort e të shtruara mirë. E tani kanë filluar të shohin se tek e fundit, mirëqenia po vika nga Tirana, e jo nga Athina.</p>
Vrasja e të premtes ishte e shëmtuar, nëse ishte vërtet vrasje. Nëse ishte aksident, sërish është fatkeqe dhe e shëmtuar, si të gjitha aksidentet që e kanë bërë Shqipërinë të ketë bilanc vdekjesh sikur të jemi në luftë. Ama përdorimi i vrasjes për motive politike në Tiranë e në qarqet minoritare që përdoren për qëllime personale, me shumë se fatkeqe, është qesharake dhe shumë dashakeqe.</p>
Himariotët kanë vetëm hallin e zhvillimit të zonës së tyre, rritjen e të ardhurave dhe ruajtjen e statusit të veçantë që kanë si një zonë me një farë zhvillimi të mëvetëm e përpara pjesës tjetër të vendit. Kjo e fundit vështirë të jetë më privilegj si dikur, po pretendimi i parë po, ka shumë kuptim. Prandaj edhe greqishtja e tyre e fituar me një pension qesharak e me ca privilegje-karamele greke në dy dhjetë-vjecarët e parë të demokracisë, po shkon tani atje ku i takon; në vendin fqinj.</p>
Përdormi i justifikimit se gjoja i ru himariot u vra për greqishten mund të jetë një shkak i shpikur me mjeshtëri nga grahma-fundësit që kanë pretendime absurde për grekëzimin e Himarës. Mbase ngaqë vërtet kanë ndjerë frikën e zhdukjes kaq shpejt të greqishtes nga përdorimi masiv, nxitësit e saj fabrikuan motivet e aksidentit të javës së kaluar. Sepse vetëm gjendja nën frikë dhe presion të nxit të politizosh kaq shumë ngjarjet.</p>
E vërteta është se politika në këtë mes nuk hyn aspak. Jo më. Politika pro-greke po, mund të ketë hyrë në momentin kur u vendosën pensionet, subvencionet dhe privilegjet vite më parë, tek mundoheshin të grekëzonin çdo shqiptar të varfër në Breg. Kurse sot, targat nga Tirana, shpenzimet masive në breg, pushtimi i tij nga shqiptarët dhe paratë e lëna aty, i kanë bërë bregasit të kthehen vetvetiu e ti shërbejnë punës së tyre. Gjuhës gjithashtu.</p>
Himara është shumë mirë në gjendje ti mirëmbajë pesë minoritarë. Edhe tu japë atyre poste (por jo policë, se nuk do i shërbejë 4 minortarëve të tjerë ai, por gati një milionë shqiptarëve që shkojnë të shpenzojnë në zonën ku ai është mik prej disa shekujsh).</p>
Stë flas më greqisht, se ju të gjithë mërziteni. Po se kuptoni se gjuha është kulturë. Sa më shumë gjuhë të dish, aq më shumë literaturë do mund të lexosh i vuri kapak deklaratave të saj shitësja bregase. Bën mirë të lexosh edhe Shekspirët pra, se sot më shumë të duhet gjuha e tyre. Nesër në hotel do kesh lloj-lloj kombësish, asnjëri prej të cilëve nuk lexojnë literaturë greke. Ama gjuhën e Shekspirit, tre fjalë këtu, e pesë atje, e di shumëkush në botë. E sa të shkosh aty, mbaju shqipes, se klientë grekë në hotelin tënd nuk ke për të pasur ndonjëherë!</p>
Buzëqeshi. Nuk jemi ankuesit e parë për falsitetin e greqishtes. Mbase i vjen edhe pak inat që sështë më avantazh të flasësh gjuhën e fqinjit. Por buzëqesh, sepse nesër dëshiron të na shohë sërish tek kasa e saj jo-fiskale. Dhe ky kusht, sot për sot flet vetëm një gjuhë: SHQIP!</p>
gjedlira@yahoo.co.uk</p>
Per me shume artikuj te ngjashem vizitoni: http://edliragjoni.wordpress.com/?p=518