Mono
Forumium praecox
Shqipëria digjet në etje
Kriza energjetike është e lidhur edhe me krizën e ujit, që në të shumtën e qyteteve kur nuk ka drita nuk ka as furnizim me ujë të pijshëm. Oraret kur nuk ka drita janë të shoqëruara dhe me kohën kur në shtëpitë e qytetarëve nuk ka ujë. Qyteti i Fierit dhe Patosit furnizohen me gjysmë ore ujë në dy ditë, ndërsa Kukësi e Ksamili furnizohen vetëm me gjysmë ore në ditë me ujë, por ka dhe nga ato qytete ku furnizimi bëhet pa ndërprerje.
Lagjet periferike të Fierit kanë katër ditë pa u furnizuar me ujë të pijshëm. Lagjja "1 Maj", "8 shkurti", "Liri", "16 Prilli", "Afrim i Ri", "Mbrostar" etj., sipas banorëve të tyre, po vuajnë mungesën e ujit të pijshëm prej katër ditësh. Banorët shprehen se po u drejtohen lagjeve fqinje, ku uji vjen të paktën 1 herë në 2 ditë. Në qendër të Fierit vetëm përgjatë bulevardit "Ramiz Aranitasi" dhe "Jakov Xoxe" arrin që një brez pallatesh të mund të marrin ujë prej rrjetit të ujësjellësit një herë në 24 orë, kurse brezi pas tyre furnizohet me ujë më rrallë. Edhe uji duket se po përshkon aktualisht vetëm qendrat e qyteteve, duke shënuar përfundimisht thatësirën në periferitë e largëta.
Në Elbasan ndërprerja e energjisë nis paradite nga ora 09:00-17:00 dhe afro dy orë në darkë, nga ora 19:00-21:00, pa llogaritur lagje të ndryshme që ndërprerja është edhe më e gjatë. Po kështu ndodh dhe me ujin e pijshëm, për katet e para deri në katet e treta, ndërsa katet e mësipërme nuk kanë ujë më tepër se 30 minuta, deri në një orë ujë në ditë. Ndërkohë që për zonat fshatare nuk mund të flitet për furnizimin me ujë të pijshëm, veç atyre me puse. Uji dhe dritat janë të ndërvarura nga njëra-tjetra, pasi stacioni kryesor i pompimit të ujit në kodrën e Krastës mbetet në vartësi të filialit të KESH-it në Elbasan. Ky i fundit ka ditë që i ka dhënë ultimatumin kompanisë "Elber" shpk të Ujësjellësit në Elbasan për ndërprerjen totale të energjisë elektrike për shkak të borxheve që kjo e fundit i ka filialit të KESH-it. Në zonën e Korçës ka fshatra të cilat, sipas të dhënave nga Drejtoria e Ujësjellësit, mund të përfitojnë furnizim të rregullt ditor, por kjo nuk mund të bëhet pa pasur linja të veçanta të energjisë elektrike, gjë që ka lënë pa ujë pjesën më të madhe të fshatrave. Sipas të dhënave mësohet se në zonat rurale, edhe pse stacionet duhet të kenë energji elektrike, kjo nuk ka funksionuar, ndërsa edhe këto objekte janë trajtuar njëlloj si konsumatorët familjarë për sa i përket shpërndarjes së energjisë. Ndërprerjet e energjisë elektrike në fshat, që variojnë nga 10-15 orë në ditë, kanë bërë që stacionet e pompimit dhe ato që janë në gjendje pune të dalin tërësisht jashtë funksionit. Problematike vazhdon të jetë situata e furnizimit me ujë për qytetin e Sarandës, kur nevojat për konsum janë dyfishuar me ardhjen e pushuesve të turit të dytë të korrikut, që e kanë futur Sarandën në pikun e sezonit. Ndërkohë që lagjja e kodrës dhe ajo e qendrës së qytetit mbeten më problematiket dhe më keq të furnizuara me ujë, në ndërmarrjen e ujësjellësit thonë se ujin e pakësojnë lavazhot, kopshtet private dhe depozitat e lëna jashtë kontrollit, ndaj të cilave nuk është vendosur asnjë sanksion. Një pallat në Lagjen Nr. 4, prej 20 ditësh nuk furnizohet me ujë të pijshëm, prandaj ata kanë vendosur të hidhen sot në një grevë.
Ndërkohë që deri para pak kohësh qyteti furnizohej dy herë në ditë, ndërsa tani furnizohet vetëm një herë dhe në një orar që ndryshon çdo ditë. Uji i pijshëm në Kukës shpërdorohet si në asnjë vend tjetër. Nga 24 orë ujë që duhej të kishin, konsumatorët marrin vetëm një furnizim prej disa minutash. Dy herë në ditë bëhet lëshimi i ujit, në mëngjes në orën 05:00 dhe pasdite në orën 18:00. Furnizimi i mëngjesit nuk mbërrin në katet e treta, të katërta dhe të pesta, pasi uji përdoret për vaditje në të gjithë gjatësinë e aksit, si dhe në qytet. Drejtues të Ndërmarrjes së Ujësjellësit thonë se burimet nga merret furnizimi për qytetin nxjerrin rreth 50 litra në sekondë, një sasi mjaft e ulët, më e ulëta gjatë 20 viteve të fundit,dhe llogaritur për numrin e banorëve duhej të mjaftonte për 24 orë.
Ish-këneta e Durrësit, e djegur nga etja për ujë
Mblidhen atje çdo ditë, pavarësisht moshës, gjinisë apo zonave nga kanë ardhur. Janë të gjithë të barabartë në luftën për të shuar etjen. Ndodhen vetëm pak metra larg detit, po janë tharë për një pikë ujë. Dikur toka, ku disa dhjetëra mijëra njerëz janë ngulur dhe ndërtojnë çdo çast jetesën e tyre, ka qenë kënetë dhe e pabanueshme. Dikur kënetë, sot ajo i ngjan më shumë një shkretëtire të largët me gra, fëmijë e burra të etur. Dita i gjen përherë në ndërhyrjet që kanë bërë në tubacionin kryesor të ujit të pijshëm, i cili gjithashtu është i thatë në të shumtën e kohës. Elektropompat e shumta të instaluara prej tyre në të janë kthyer në investime individuale a kolektive jorezultative. Banorët qëndrojnë në radhë, zihen me njëri-tjetrin për ujë, qajnë hallet, ndërsa qëndrojnë për orë e orë të tëra në pritje të rrjedhjes së ujit. Situata e krijuar në ish-kënetën e Durrësit ka rikthyer legjendën e kuçedrës që zapton burimet e krojet në këmbim të jetëve të reja, ndërsa ata, banorët e zonës së palegalizuar, shtrëngojnë duart në karrocat e vjetra të llaçit të mbushura plot e përplot me bidonë të madhësive të ndryshme. Nuk kanë jetë për të dhënë. E konsiderojnë të marrë jetën e tyre mes problemeve të shumta që kanë. Çështja e ujit i ka shndërruar në kafshë barre. Qëndrojnë në pritje të mirësisë së kuçedrës për t‘u lëshuar ujë të mjaftueshëm për të mbushur enët e tyre. Duan të lahen, të pijnë ujë, të gatuajnë, të kryejnë si të gjitha qeniet e tjera njerëzore nevojat e tyre. Janë lodhur prej pushtetarëve dhe kanë nisur rishtas t‘i qëndrojnë besnikë vetes. "Nuk kemi qeveri. Qeveritarët tanë janë për të mbushur xhepat e llogaritë e tyre bankare. Jemi vetëm se këtu s‘ka shtet", flet i irrituar Haxhiu 53-vjeçar, teksa mban radhën për të mbushur rreth 25 bidonë ujë. Ka ardhur bashkë me të shoqen dhe fëmijët. Dita u kalon në radhë, ashtu si dhe disa qindra banorëve të tjerë të zonës. Të gjitha deklarimet e ndërmarrjes së Ujësjellësit, gjermanëve të "Berlinvasser:-it që e menaxhojnë atë, kanë mbetur në ajër, pasi ujë nuk ka. Investimi i bërë disa muaj më parë nuk e ndryshoi situatën. "Kemi 2-3 muaj që s‘kemi ujë fare. I shtrinë tubat, po kanë vjedhë paret a ku e dimë ne çfarë kanë bërë me to. Shtrinë tubat, po ujë s‘ka. Drita s‘kemi, ujë jo. Jemi bërë si kafshët". Beteja për ujin në pikë të diellit i ka lodhur, por nuk jepen, pasi uji është jeta. Shumica e tyre shpesh kthehen duarbosh në shtëpi, pasi uji nuk mjafton për të gjithë. Disa shfrytëzojnë natën për të zënë radhën të parët dhe pritja shtrihet përgjatë të gjithë ditë-natës. Jeta ka mbetur e ngërthyer nën diell për një pikë ujë, jo larg Adriatikut që Kryeministri Berisha premtoi qoftë dhe ta shkripëzonte për t‘i siguruar ujë Durrësit dhe bregdetit të tij.
DURRES
30 minuta ujë
DIBER
PESHKOPIA 1 orë
BULQIZA 2-3 orë
BURRELI 3 orë
FIER
Fier, 30 minuta në dy ditë
Patos, 45 minuta në dy ditë
Ballsh, ka ndërprerje të shkurtra
Lushnjë, 70 minuta në ditë
GJIROKASTER
Gjirokastra 1-2 orë, por ka lagje që furnizohen 24 orë
Tepelena ka ndërprerje të shkurtra
Përmeti ka ndërprerje të shkurtra
SHKODER
8 orë në ditë
SARANDE
6 orë ujë në ditë
KSAMIL
30 minuta ujë në ditë
KUKES
Kukës, 30 min
Tropojë, 4 orë
Krumë, 4 orë
VLORE
24 orë ujë
Korçë
24 orë uji
Pogradec
24 orë ujë
ELBASAN
4 orë ujë
LIBRAZHD
24 orë ujë
GRAMSH
24 orë ujë
Kriza energjetike është e lidhur edhe me krizën e ujit, që në të shumtën e qyteteve kur nuk ka drita nuk ka as furnizim me ujë të pijshëm. Oraret kur nuk ka drita janë të shoqëruara dhe me kohën kur në shtëpitë e qytetarëve nuk ka ujë. Qyteti i Fierit dhe Patosit furnizohen me gjysmë ore ujë në dy ditë, ndërsa Kukësi e Ksamili furnizohen vetëm me gjysmë ore në ditë me ujë, por ka dhe nga ato qytete ku furnizimi bëhet pa ndërprerje.
Lagjet periferike të Fierit kanë katër ditë pa u furnizuar me ujë të pijshëm. Lagjja "1 Maj", "8 shkurti", "Liri", "16 Prilli", "Afrim i Ri", "Mbrostar" etj., sipas banorëve të tyre, po vuajnë mungesën e ujit të pijshëm prej katër ditësh. Banorët shprehen se po u drejtohen lagjeve fqinje, ku uji vjen të paktën 1 herë në 2 ditë. Në qendër të Fierit vetëm përgjatë bulevardit "Ramiz Aranitasi" dhe "Jakov Xoxe" arrin që një brez pallatesh të mund të marrin ujë prej rrjetit të ujësjellësit një herë në 24 orë, kurse brezi pas tyre furnizohet me ujë më rrallë. Edhe uji duket se po përshkon aktualisht vetëm qendrat e qyteteve, duke shënuar përfundimisht thatësirën në periferitë e largëta.
Në Elbasan ndërprerja e energjisë nis paradite nga ora 09:00-17:00 dhe afro dy orë në darkë, nga ora 19:00-21:00, pa llogaritur lagje të ndryshme që ndërprerja është edhe më e gjatë. Po kështu ndodh dhe me ujin e pijshëm, për katet e para deri në katet e treta, ndërsa katet e mësipërme nuk kanë ujë më tepër se 30 minuta, deri në një orë ujë në ditë. Ndërkohë që për zonat fshatare nuk mund të flitet për furnizimin me ujë të pijshëm, veç atyre me puse. Uji dhe dritat janë të ndërvarura nga njëra-tjetra, pasi stacioni kryesor i pompimit të ujit në kodrën e Krastës mbetet në vartësi të filialit të KESH-it në Elbasan. Ky i fundit ka ditë që i ka dhënë ultimatumin kompanisë "Elber" shpk të Ujësjellësit në Elbasan për ndërprerjen totale të energjisë elektrike për shkak të borxheve që kjo e fundit i ka filialit të KESH-it. Në zonën e Korçës ka fshatra të cilat, sipas të dhënave nga Drejtoria e Ujësjellësit, mund të përfitojnë furnizim të rregullt ditor, por kjo nuk mund të bëhet pa pasur linja të veçanta të energjisë elektrike, gjë që ka lënë pa ujë pjesën më të madhe të fshatrave. Sipas të dhënave mësohet se në zonat rurale, edhe pse stacionet duhet të kenë energji elektrike, kjo nuk ka funksionuar, ndërsa edhe këto objekte janë trajtuar njëlloj si konsumatorët familjarë për sa i përket shpërndarjes së energjisë. Ndërprerjet e energjisë elektrike në fshat, që variojnë nga 10-15 orë në ditë, kanë bërë që stacionet e pompimit dhe ato që janë në gjendje pune të dalin tërësisht jashtë funksionit. Problematike vazhdon të jetë situata e furnizimit me ujë për qytetin e Sarandës, kur nevojat për konsum janë dyfishuar me ardhjen e pushuesve të turit të dytë të korrikut, që e kanë futur Sarandën në pikun e sezonit. Ndërkohë që lagjja e kodrës dhe ajo e qendrës së qytetit mbeten më problematiket dhe më keq të furnizuara me ujë, në ndërmarrjen e ujësjellësit thonë se ujin e pakësojnë lavazhot, kopshtet private dhe depozitat e lëna jashtë kontrollit, ndaj të cilave nuk është vendosur asnjë sanksion. Një pallat në Lagjen Nr. 4, prej 20 ditësh nuk furnizohet me ujë të pijshëm, prandaj ata kanë vendosur të hidhen sot në një grevë.
Ndërkohë që deri para pak kohësh qyteti furnizohej dy herë në ditë, ndërsa tani furnizohet vetëm një herë dhe në një orar që ndryshon çdo ditë. Uji i pijshëm në Kukës shpërdorohet si në asnjë vend tjetër. Nga 24 orë ujë që duhej të kishin, konsumatorët marrin vetëm një furnizim prej disa minutash. Dy herë në ditë bëhet lëshimi i ujit, në mëngjes në orën 05:00 dhe pasdite në orën 18:00. Furnizimi i mëngjesit nuk mbërrin në katet e treta, të katërta dhe të pesta, pasi uji përdoret për vaditje në të gjithë gjatësinë e aksit, si dhe në qytet. Drejtues të Ndërmarrjes së Ujësjellësit thonë se burimet nga merret furnizimi për qytetin nxjerrin rreth 50 litra në sekondë, një sasi mjaft e ulët, më e ulëta gjatë 20 viteve të fundit,dhe llogaritur për numrin e banorëve duhej të mjaftonte për 24 orë.
Ish-këneta e Durrësit, e djegur nga etja për ujë
Mblidhen atje çdo ditë, pavarësisht moshës, gjinisë apo zonave nga kanë ardhur. Janë të gjithë të barabartë në luftën për të shuar etjen. Ndodhen vetëm pak metra larg detit, po janë tharë për një pikë ujë. Dikur toka, ku disa dhjetëra mijëra njerëz janë ngulur dhe ndërtojnë çdo çast jetesën e tyre, ka qenë kënetë dhe e pabanueshme. Dikur kënetë, sot ajo i ngjan më shumë një shkretëtire të largët me gra, fëmijë e burra të etur. Dita i gjen përherë në ndërhyrjet që kanë bërë në tubacionin kryesor të ujit të pijshëm, i cili gjithashtu është i thatë në të shumtën e kohës. Elektropompat e shumta të instaluara prej tyre në të janë kthyer në investime individuale a kolektive jorezultative. Banorët qëndrojnë në radhë, zihen me njëri-tjetrin për ujë, qajnë hallet, ndërsa qëndrojnë për orë e orë të tëra në pritje të rrjedhjes së ujit. Situata e krijuar në ish-kënetën e Durrësit ka rikthyer legjendën e kuçedrës që zapton burimet e krojet në këmbim të jetëve të reja, ndërsa ata, banorët e zonës së palegalizuar, shtrëngojnë duart në karrocat e vjetra të llaçit të mbushura plot e përplot me bidonë të madhësive të ndryshme. Nuk kanë jetë për të dhënë. E konsiderojnë të marrë jetën e tyre mes problemeve të shumta që kanë. Çështja e ujit i ka shndërruar në kafshë barre. Qëndrojnë në pritje të mirësisë së kuçedrës për t‘u lëshuar ujë të mjaftueshëm për të mbushur enët e tyre. Duan të lahen, të pijnë ujë, të gatuajnë, të kryejnë si të gjitha qeniet e tjera njerëzore nevojat e tyre. Janë lodhur prej pushtetarëve dhe kanë nisur rishtas t‘i qëndrojnë besnikë vetes. "Nuk kemi qeveri. Qeveritarët tanë janë për të mbushur xhepat e llogaritë e tyre bankare. Jemi vetëm se këtu s‘ka shtet", flet i irrituar Haxhiu 53-vjeçar, teksa mban radhën për të mbushur rreth 25 bidonë ujë. Ka ardhur bashkë me të shoqen dhe fëmijët. Dita u kalon në radhë, ashtu si dhe disa qindra banorëve të tjerë të zonës. Të gjitha deklarimet e ndërmarrjes së Ujësjellësit, gjermanëve të "Berlinvasser:-it që e menaxhojnë atë, kanë mbetur në ajër, pasi ujë nuk ka. Investimi i bërë disa muaj më parë nuk e ndryshoi situatën. "Kemi 2-3 muaj që s‘kemi ujë fare. I shtrinë tubat, po kanë vjedhë paret a ku e dimë ne çfarë kanë bërë me to. Shtrinë tubat, po ujë s‘ka. Drita s‘kemi, ujë jo. Jemi bërë si kafshët". Beteja për ujin në pikë të diellit i ka lodhur, por nuk jepen, pasi uji është jeta. Shumica e tyre shpesh kthehen duarbosh në shtëpi, pasi uji nuk mjafton për të gjithë. Disa shfrytëzojnë natën për të zënë radhën të parët dhe pritja shtrihet përgjatë të gjithë ditë-natës. Jeta ka mbetur e ngërthyer nën diell për një pikë ujë, jo larg Adriatikut që Kryeministri Berisha premtoi qoftë dhe ta shkripëzonte për t‘i siguruar ujë Durrësit dhe bregdetit të tij.
DURRES
30 minuta ujë
DIBER
PESHKOPIA 1 orë
BULQIZA 2-3 orë
BURRELI 3 orë
FIER
Fier, 30 minuta në dy ditë
Patos, 45 minuta në dy ditë
Ballsh, ka ndërprerje të shkurtra
Lushnjë, 70 minuta në ditë
GJIROKASTER
Gjirokastra 1-2 orë, por ka lagje që furnizohen 24 orë
Tepelena ka ndërprerje të shkurtra
Përmeti ka ndërprerje të shkurtra
SHKODER
8 orë në ditë
SARANDE
6 orë ujë në ditë
KSAMIL
30 minuta ujë në ditë
KUKES
Kukës, 30 min
Tropojë, 4 orë
Krumë, 4 orë
VLORE
24 orë ujë
Korçë
24 orë uji
Pogradec
24 orë ujë
ELBASAN
4 orë ujë
LIBRAZHD
24 orë ujë
GRAMSH
24 orë ujë