Kompjuteri në epokën post-Snowden: zgjidheni mallin, përpara se të paguani për të!

[Besnik Bleta]

Sipas vlerësimesh (që sajti origjinal nuk i citon) deri në 30% e çmimit të blerjes së pajisjeve kompjuterike për përdorim të gjerë (kompjutera, telefona celularë, tablete) shkojnë për përbërësit software të tyre. Çështja është që blerja i paraprin mundësisë së zgjedhjes së software-it, në vend që të ndodhte e kundërta, siç ndodh në shumë nga blerjet që bëjmë. Këtë lloj mënyre veprimi, sajti http://no.more.racketware.info/en/index e cilëson gjobëvënie. Përdoruesi duhet të jetë lirë të vendosë për blerjen ose jo të software-it në një pajisje që i intereson, jo të jetë i detyruar me zor ta blejë.

Snowden dëshmoi që qeveritë janë në gjendje, dhe e realizojnë konkretisht, modifikimin e këtyre pajisjeve për të përgjuar komunikimet e kujtdo. Kjo rrethanë e bën edhe më të rëndësishme kërkesën për zgjedhje nga vetë përdoruesit të software-it që përdorin pajisjet e tij.

Ky është përmbledhtas sfondi në të cilin është hartuar peticioni vijues:

https://secure.avaaz.org/en/petition/computers_snowden_choose_before_paying/?tbyWjcb

Ju ftoj ta përkrahni, nënshkruani dhe ta përhapni sa më shumë.

 

[Al-Punk]

Sipas vlerësimesh (që sajti origjinal nuk i citon) deri në 30% e çmimit të blerjes së pajisjeve kompjuterike për përdorim të gjerë (kompjutera, telefona celularë, tablete) shkojnë për përbërësit software të tyre. Çështja është që blerja i paraprin mundësisë së zgjedhjes së software-it, në vend që të ndodhte e kundërta, siç ndodh në shumë nga blerjet që bëjmë. Këtë lloj mënyre veprimi, sajti http://no.more.racketware.info/en/index e cilëson gjobëvënie. Përdoruesi duhet të jetë lirë të vendosë për blerjen ose jo të software-it në një pajisje që i intereson, jo të jetë i detyruar me zor ta blejë.

Snowden dëshmoi që qeveritë janë në gjendje, dhe e realizojnë konkretisht, modifikimin e këtyre pajisjeve për të përgjuar komunikimet e kujtdo. Kjo rrethanë e bën edhe më të rëndësishme kërkesën për zgjedhje nga vetë përdoruesit të software-it që përdorin pajisjet e tij.

Ky është përmbledhtas sfondi në të cilin është hartuar peticioni vijues:

https://secure.avaaz.org/en/petition/computers_snowden_choose_before_paying/?tbyWjcb

Ju ftoj ta përkrahni, nënshkruani dhe ta përhapni sa më shumë.

Besnik tema mund te shikohet dhe me pak sy kritik. Personalisht jam kurioz te di cmimin e nje PC/Laptop me Windows OS kundrejt te njejtit produkt me Linux OS. U perpoqa te kerkoja por rezultatet me nxirrnin produkte te ndryshme.

1. (Gjykimi i pare, zakonisht i gabuar pasi eshte ajo qe duan te mendojme)
Kam pershtypjen se kompjuterat me Linux OS nuk jane "shume" me te lire se ato me Windows. Ose te pakten diferenca ne cmim eshte me e ulet se cmimi real i Windows OS si produkt po te blihej direkt tek Windows online...
Qe i bie qe shitesit e PCve "blejne" me shumice licenca Windows dhe e tregetojne me nje cmim me te ulet per popullaten.
Prova: Kerkova online dhe vura re qe cmimet variojne, ne disa raste duket sikur nje PC me te njejtet parametra kushton edhe me shtrenjte pa OS(!?), megjithate kjo nuk ndodh gjithmone.


2. Sa kushtoka nje licence WindowsOS apo MacOS qe eshte 30% e cmimit te HW?
Nje analize e dyte ishte per PCte qe kam blere ne 5 vitet e fundit dhe cmimet variojne. Nuk perdor prodhime te Apple pasi mendoj qe jane te mbivleresuar, por i fundit PC qe kam blere kushton 840€ nga ku 30% e shumes eshte:252€. Pra i bie qe Windows 8 kushton rreth 250€???
Atehere u perpoqa te gjej nje PC me te njejtet parametra "Pa WindowsOS" e te vertetoja nese cmimi ishte rreth 600€. Nuk gjeta asnje me te njejtet parametra, por gjeta me nje ekran me te madh (qe cilesohet me i lire si PC). Nga 5 rezultate, 2 ishin 600€, e 3 ishin nga 700-900€.
I bie qe kjo puna e 30% nuk eshte e vertete! dhe pak e ekzagjeruar!

Nje teme interesante do ishte si te perdorim mjete komunikimi te enkriptuara ne PC dhe qelizore... Ky argumenti me siper per OS te parainstaluar nuk me duket se qendron.

 

[Besnik Bleta]

Deri në 30%, jo (fiks) 30%. Ky është vlerësimi që citoja. Konkretisht, një rast në Portugali (http://fsfe.org/news/nl/nl-201402.sq.html që i referohet https://blog.1407.org/2014/01/10/got-my-windows-refund-and-so-can-you/) pohon rimbursimin e 46.03eurove për një licencë OS pronësor.

Pra, e thënë shkoqur çmimi që paguhet mund të shkojë deri në 30% të vlerës së blerjes së pajisjes.

Veç kësaj nuk duhet harruar që lojtari kryesor i sistemeve operative pronësore ndikon tek çmimi edhe përmes diçkaje të ngjashme me subvencionimin e prodhuesve të hardware-it. Këtu nuk hedhim dot dritë sepse marrëveshjet mes tyre janë sekrete. Por janë gjithmonë aty. Dhe ndikojnë sigurisht te çmimi përfundimtar i produktit.

Të tëra këto aspekte e bëjnë të tërë industrinë fitimprurëse. Dhe fitimi u vjen nga paratë që shpenzohen prej xhepave tanë.

Xhandarmëria frënge pohon se kursimi shkoi deri në 40% për rastin e tyre (http://www.wired.com/2013/09/gendarmerie_linux/ dhe http://arstechnica.com/information-...e-saves-millions-of-euros-by-adopting-ubuntu/). E përkthyer në shifra bëhet fjalë për 50 milionë euro të kursyera. (Duke e marrë Francën një shtet 50 milionësh, i bie një euro për kokë, domethënë sikur një lëvizje e tillë të bëhej në Shqipëri, do "prodhonte" 3 milionë euro të kursyera. Të kuptohemi, po spekulojmë, por hesapet e sakta mund të bëhen, dhe analogjia mbete, besoj, e vlefshme.)

Pavarësisht se sa është vlera neto e diferencës, 30% apo më shumë, apo më pak, çështja duhet parë edhe për rastet kur nuk flitet për blerje individuale vetëm. Parlamenti bleu një sasi kompjuterash që duhet të jetë më e madhe në numër se sa numri i deputetëve. 150 licenca e pakta. Që, sipas atij shembullit të portugezit, na japin diku te 7000 euro. Vetëm për OS-in, pa licencat për MS Office-n, dhe të tjera lulka të tjera të panevojshme për deputetë që vetëm shkëmbejnë email-e. Edha pa Office-in dhe lulkat e tjera, janë shpenzuar 7000 euro. Me 7000 euro ka plot gjëra të domosdoshme që mund të përmirësoheshin me paranë publike. Ngrohja e Teatrit Kombëtar për shembull, makar edhe qoftë vetëm e dhomave të aktorëve. Etj, etj...

Tani që shpresoj të kemi sqaruar punën e 30%, duhet theksuar aspekti më i rëndësishëm i temës: fakti që paratë e mia merren me detyrim, por edhe përdoren kundër meje. Për shkak të monopoleve të vendosura (kundrejt të cilëve bën thirrje peticioni), jo vetëm që përdoruesit nuk i lihet rrugëzgjidhje, por edhe spiunohet në mes të ditës, pa i hyrë njeriu gjë në këmbë. Situata, e karikaturizuar, do të ishte njësoj si të detyrohet të blejë një shtëpi, ashtu si e do ai që e ka prodhuar, por t'i japësh edhe çelësat e shtëpisë, të hyjë sa herë të dojë, dhe ta përgjojë edhe kur është në shtrat, në dush, ditën apo natën. Kush e pengon atë të madhin të aktivizojë kamerën ose mikrofonin e telefonit tim celular??? Kush e pengon atë të kopjojë krejt kontaktet e mia, komunikimet e mia të përditshme, historikun tim të shletimit në Internet??? Askush, deri më sot. Madje e bën edhe me paratë e mia, për ironi të madhe të fatit. Dhe jo vetëm me mua, peshkun e vogël, por deri edhe me kryeministra shtetesh të fuqishme.

 

[Al-Punk]

Besnik
Jam shume partizan i te berit te llogarive te shpenzimeve te shtetit! Me vjen mire qe kemi nje kulture ne rritje ndaj ketij problemi. Nga ana tjeter me pelqen qe dhe te vej ne pikepyetje shume gjera qe lexoj prandaj mos u merzit nga diskutimi.

Personalisht jam perdorues i te dy sistemeve. Perdor Linux per development (te pakten 6-7 ore ne dite) dhe Windows per komunikim dhe krijim asetesh te tjera te pakten nja 2 ore ne dite. Mendoj qe kjo me jep nje fare mundesie te flas nga eksperienca per WindowsOS dhe LinuxOS! Por t'i kthemi temes e te mos vertetim sa andej ketej:

Ne teme po flasim per cmimin qe kane kompjuterat e rinj ne shitje per OS dhe jo per licencat alternative qe i ngjeshen shtetit apo korporatave.
Argumenti deri 30% apo deri 40% sic ke permendur ne postimin e dyte eshte i fryre dhe kete mund ta vertetosh lehte si ne shembullin me siper. Me beso qe edhe po te kesh nje LinuxOS, ka plot korporata qe do te shesin produkte apo "sherbime" te fryra ne cmim vetem per faktin se je korporate, shtet dhe se ke miliona leke. OS nuk eshte domosdoshmerisht percaktues ne lojen e korporatave. Shih psh SCO dhe gjobat qe ka vendosur per perdorimin e Linux ne keto 10 vitet e fundit...

Argumenti i shkrimit tend te dyte lidhet me produkte te tjera qe instalohen mbi OS! Jo domosdoshmerisht kane te bejne me OS fillestare, megjithese dikush mund te argumentoje qe kane. Te lutem mos i ngaterro bashke!
Askush nuk detyron perdorimin e Microsoft SQL, Microsoft Exchange, Active Directory a mijera euro ne CAL e nje sere produktesh te tjera nese ke nje WindowsOS! Mund te perdoret shume mire nje IMAP server, nje Postgresql e te ngjashem. Ketu fillojne problemet qe ti permend me te drejte e qe argumentohen ne artikujt me siper. Jam shume dakort qe eshte nje problem qe duhet ta luftojme te gjithe kur ka vend!

Megjitahte, duhet mbajtur nje sy kritik dhe ndaj cilesise se produkteve qe do perdorin administrata. Apo qe do perdore ekipi nese do e drejtoje.
Po te jesh ne krye te nje ekipi do shohesh me kujdes cdo sistem qe perdoret. Nese nje Microsoft Office eshte me produktiv per stafin se Libre Office atehere kjo perkthehet ne ore pune te fituara ne fund te vitit dhe ne nje kosto qe mund te arsyetohet. Personalisht nuk punoj dot me LibreOffice dhe nuk e shmang dot perdorimin e Word per shkrimin e dokumentave te cdo lloji! A mund t'i kerkoj administrates qe te heqe dore sepse Linux eshte i lire kur vete e vleresoj qe ia vlen te paguhet pak me shume per kete eksperience!?
Nga ana tjeter, Windows UI eshte shume me i perparuar se shume UI te Linux! Ubuntu Desktop eshte nje vrases per procesorin! E kam testuar personalisht ne te njejtin PC dhe nese ne Windows nuk e ndjen kurre ftohesin te futet ne pune, ne Ubuntu One ke nje zhurme prej disa dB me shume qe do te thote jo vetem konsum energjie, konsum paisjesh, por dhe stres nervor! GNome eshte fantastik, KDE eshte edhe me i mire... megjithate asnjeri prej tyre nuk krahasohet Windows UI! Ky eshte mendimi im dhe me beson ose jo, nuk kam asnje lidhje me Microsoft dhe as nuk do kem ndonjehere. Nga ana tjeter, programimi mbi Linux eshte te pakten 70% me i shpejte se ai ne Windows! Per kete arsye nuk do e ndryshoja kurre njerin sistem per tjetrin. Prandaj secili ka vendin e tij!
Ne nje salle parlamenti ku Deputetet thjesht lexojne ligje dhe lundrojne ne internet do preferoja nje DebianParl (ne fund te fundit ata koktula nuk eshte se do shkruajne ndonjehere ndonje dokument apo te perdorin nje produkt qe u duhet Windows), por jo e njejta gje vlen per ate sekretaren e shkrete qe do vleresonte template te mira dhe shkruan mbi 100 raporte ne jave.

Pika e dyte qe kercen ne shkrimin e dyte eshte Siguria qe po i jep celesat e shtepise atij qe ta ka shitur etj... Nuk jam shume i bindur jo se nuk ndodh, por sepse problemi eshte shume me kompleks se ai qe thua. Ne nje PC ka nje Operating System por ka dhe qindra drivers, proprietary applications dhe te ngjashme dhe me nje paragjykim te tille eshte e pamundur te besohet se secili nga ato komponente nuk eshte nje porte e nje vrime.
Ashtu si dhe ne Linux ke te njejtin kompleksitet. Shih vetem problemet me routerat e wireless te shperndare keto vite me Linux OS dhe do kuptosh qe problemi i sigurise eshte po aq real ne secilin nga sistemet. Tema mund te zgjatet ne shume drejtime keshtuqe po e le me kaq.

 

[gurax]

Nderkohe mua me ka ndodhur e kunderta me laptop. Flitet per nje Compaq-HP me karte grafike Nvidia, procesor AMD X2, 64bit. Ajo qe nxehet shume eshte karta grafike. Sic me ka thene nje shok qe merret me servis per laptop HP, pikerisht ai model qe kam une eshte i famshem per djegie te kartes grafike pas dy vjetesh pune, ne saje te produktit shkel-e-shko nga Nvidia. Eshte akoma gjalle (pas 5 vjetesh e ca jete) dhe ka patur WinVista, i vura Ubuntu 10.08, me pas e ndrrova Vista me Win7 dhe me pas edhe Ubuntu me Debian 7. Nga te tere keto kombinime, pak a shume renditja se cili e nxeh me teper karten grafike eshte: Ubuntu, Vista, Win7, Debian. Nga ana tjeter, Debian vazhdon te vuaje nga nje "trashje" e sistemit ne pergjithesi gjate ngritjes per here te pare te gnome3, si per 'sesion manager' ashtu edhe per user login. Por user login vonohet vetem nese eshte aktivizuar 'custom theming' dhe 'allow gnome to manage the Desktop'. Nese jo, user login eshte shume i shpejte. Kjo gje e ben problemin ne fjale Gnome centric dhe jo Debian specific.
* Te tera keto ne plotesim te tere cfare eshte thene ne te tera diskutimet me lart ne lidhje me diferencat midis sistemeve te ndryshem ne kombinim me hardware te ndryshem.

Ndersa per sa i perket sigurise, une jam shume koshient qe nuk ka sisteme 100% te sigurt, nje gje e tille eshte utopi. Une personalisht, ne cdo kohe kam qene i mendimit dhe do te vazhdoj te jem i mendimit qe nje e keqe e njohur eshte perhere disa here me e mire sesa nje e keqe e panjohur. Sa me teper versioni "i panjohur" merr trajten e dickaje te imponuar, aq me teper do te zbehet dhe injorohet si alternative.

 

[Besnik Bleta]

Ne teme po flasim per cmimin qe kane kompjuterat e rinj ne shitje per OS dhe jo per licencat alternative qe i ngjeshen shtetit apo korporatave.

Në fakt peticioni, që ishte edhe baza e temës, nuk synon thjesht çmimin. Dhe nuk synon thjesht vetëm kompjuterat e rinj. Synon edhe telefonat celularë dhe pajisje të tjera të ngjashme.

Argumenti deri 30% apo deri 40% sic ke permendur ne postimin e dyte eshte i fryre

Të ka shpëtuar fakti që po vë në dyshim numrat e ofruar, dhe besoj të konfirmuar, nga Xhandarmëria Franceze. Unë jam i mendimit se sikur të mos ishin shifra të vërteta, do të ishte bërë kaq skandal sa do të qe dëgjuar edhe në Shqipërinë e vogël edhe të mbytur nga shashkat e MS-së. Çdokush ka të drejtën e vet t'i vërë në dyshim. Por nuk mund t'i hedhë poshtë kaq lehtë, t'i zhvlerësojë kaq lehtë, thjesht duke deklaruar që "nuk i besoj". Barra për të vërtetuar që janë të rreme/të pasakta/të fryra i mbetet palës reklamuese.

Me beso qe edhe po te kesh nje LinuxOS, ka plot korporata qe do te shesin produkte apo "sherbime" te fryra ne cmim vetem per faktin se je korporate, shtet dhe se ke miliona leke. OS nuk eshte domosdoshmerisht percaktues ne lojen e korporatave.

Rëndësinë e një ideje, një nisme nuk mund ta hedhim poshtë me argumentin se ka qeveri apo organizma të korruptuara, që nuk pyesin për të. Ideja mbetet gjithnjë e vlefshme për krejt pjesën tjetër të pakorruptuar, por që nuk mjetet ligjore, për të vepruar kundër monopolesh faktike.Mua, si kujdestar i parasë publike, nuk më interesojnë lojërat e korporatave këtu, më intereson thyerja e monopolit që ka shkaktuar keqpërdorimin e parasë publike. Nëse pas kësaj thyerje, mund të ketë ende kompani që të rrjepin lëkurën, unë këtë nuk e ndaloj dot. Ama dua që nga ana ligjore të më lejohet që kjo të mos jetë lëkura ime.

Shih psh SCO dhe gjobat qe ka vendosur per perdorimin e Linux ne keto 10 vitet e fundit...

SCO vs GNU/Linux është çështje e arkivuar tashmë. Dhe SCO-ja vetëm një kompani e deklaruar e falimentuar. Çfarë gjobash më rekomandon të shoh??? Si mund të ketë kuptim të diskutojmë për gjoba që vëkërka një i vdekur???

Nese nje Microsoft Office eshte me produktiv per stafin se Libre Office atehere kjo perkthehet ne ore pune te fituara ne fund te vitit dhe ne nje kosto qe mund te arsyetohet. Personalisht nuk punoj dot me LibreOffice dhe nuk e shmang dot perdorimin e Word per shkrimin e dokumentave te cdo lloji! A mund t'i kerkoj administrates qe te heqe dore sepse Linux eshte i lire kur vete e vleresoj qe ia vlen te paguhet pak me shume per kete eksperience!?

De gustibus non est disputandum. Vetëm se vendi yt i punës rrezikohet nga krejt ata që mund t'i dëshmojnë punëdhënësit të kundërtën e asaj që beson ti ...

Nga ana tjeter, Windows UI eshte shume me i perparuar se shume UI te Linux! .... asnjeri prej tyre nuk krahasohet Windows UI!...

Pra, po përpiqemi të kalojmë mesazhin që "vërtet Windows kushton 46 euro, por ama i ka hak paratë", apo e kam kuptuar gabim?

Ubuntu Desktop mund të jetë si thua ti, por duhet theksuar që nuk është e vetmja alternativë GNU/Linux. Përgjithësimi yt mund të hidhej poshtë me një kundërprovë me një nga këto alternativat e tjera.

GNU/Linux nuk është sistem vetëm për programim. Përdoruesi i thjeshtë i zakonshëm, pa nevoja speciale, mund ta përdorë pa asnjë problem, për të njëjtat gjëra që bën me sisteme të tjerë operativë.

Ne nje PC ka nje Operating System por ka dhe qindra drivers, proprietary applications dhe te ngjashme dhe me nje paragjykim te tille eshte e pamundur te besohet se secili nga ato komponente nuk eshte nje porte e nje vrime.
Ashtu si dhe ne Linux ke te njejtin kompleksitet. Shih vetem problemet me routerat e wireless te shperndare keto vite me Linux OS dhe do kuptosh qe problemi i sigurise eshte po aq real ne secilin nga sistemet.

Peticioni kërkon të trajtojë rastet kur siguria minohet qëllimisht dhe në dijeni të plotë të faktit. Peticioni nuk hedh poshtë faktin se teorikisht siguri 100% nuk ka. Por ka një dallim shumë të madh mes një të mete të paqëllimtë në software (e cila, po, mund të shfrytëzohet për të cenuar sigurinë e sistemit) dhe komprometimit të qëllimshëm të sistemit për ta shfrytëzuar. Dhe deri më sot GNU/LINUX nuk di të jetë akuzuar se është që në koncept i minuar në dëm të sigurisë. Fakti që kodi burim i tij është i hapur, për këdo, për auditime, mua si përdorues ma shton shpresën. Krejt ndryshe nga një sistem krejtësisht i kyçur (në celularin tim) që mund ta kthejë celularin tim kur të dojë në një spiun elektronik, të cilin, për më tepër, e kam edhe me vete gjithmonë. Për ta thënë fshatçe, Merkelin donin, pa e përgjuan. Përgjimi nuk ndodhi aksidentalisht, se telefoni i saj qenkësh, aksidentalisht, me siguri të cenuar. Po të kish qenë kështu, do i kishin thënë ta bënte më të sigurt, jo ta përgjonin.

 

[Besnik Bleta]

Kërkoj ndjesë për daljen jashtë teme për një çast:

Kjo gje e ben problemin ne fjale Gnome centric dhe jo Debian specific.

Ke provuar Siduction? Më ka lënë përshtypjen se "fluturon", në krahasim me versione të bazuar në GNOME.

 

[gurax]

Besnik Bleta, nuk e dija kete version me perpara, Siduction. E pashe tashti para pak neper faqen web. Me cfare duket eshte i bazuar ne degen 'Sid' te Debian. Jep zgjedhje per XFCE dhe LXde si primare dhe ne shtese te Gnome dhe KDE. Keto i kam provuar dhe jane vertet me te lehta sesa gnome3 apo KDE. Ne fakt i kam te instaluara edhe keto. Por prape, bej c'bej dhe ne Gnome e kam rehatine. Bho, s'e di as vete pse.

 

[Besnik Bleta]

...'Sid' Debian ... XFCE ... LXde ... Gnome ... KDE

Versioni që kish DVD-ja prej nga e instalova, për ta provuar, kishte Razor Qt si desktop (http://razor-qt.org/ ). Dhe kam përshtypjet që kjo bën dallimin këtë herë.

 

[gurax]

Nese flasim per kompjuter, eshte absurde qe ne kete grup te mos perfshijme telefonat celulare. Ne fakt, emertimi "telefon" tashme eshte me teper historik sesa pasqyrues i realitetit, pasi te tere jemi te vetedijshem se aparti qe te tere mbajme ne dore ne fakt eshte nje kompjuter xhepi: ekran, tastjere, programe te instalueshem, hapesire per ruajtje skedaresh, multiprocesore me frekuenca pune qe maten me GHz, memorje qe matet me GB, konektivitet wireless, infektohen nga viruset dhe kane nevoje per antivirus, etj etj. E vetma gje qe i mungon nje laptop-i ne krahasim me nje telefon moderrn celular eshte antena GSM dhe foleja per Sim-Card. Kemi te bejme me nje kompjuter, te cilin meqe e kemi qe e kemi, i kemi shtuar edhe funksionalitetin e telefonit!

Ne kete kendveshtrim, eshte absurde te mendohet qe cdo gje qe flitet dhe qe prek kompjuterat, te mos ndikoje dhe te mos preke telefonat celulare. Dhe ne periudhen e quajtur 'post-Snowden', telefonat celulare jane ne fakt shume me te kerkuar per keq-shfrytezim sesa komputerat, jane shume me numeroze sesa komjuterat.

Rreziqet dhe shqetesimet per kompjuterat natyrshem 'derdhen' edhe ne boten e telefonave celulare. Ne te njejten menyre sesi bota eshte duke rreaguar me pershtatjen e sistemeve komjuterike per te anashkaluar problemet e sigurise, ka rreaguar ne te njejten forme edhe per telefonat celulare.

Prezantohuni me "Blackphone"!

http://arstechnica.com/security/201...-the-blackphone-the-android-for-the-paranoid/

Eshte nje telefon i cili me sasine e porosive per blerje i ka zbrazur te tera magazinat e gjendjes ne stok dhe nderkohe nuk kane fund porosite e reja qe behen per te blere perhere e me shume.
Suksesi i ketij telefoni nuk ka te beje fare me krahasimin e tij me 'Samsung Galaxy' apo 'iPhone'. Ne fakt krahasuar me keta telefona eshte disi medioker.
Suksesi i ketij telefoni eshte ne menyren se si trajton cdo informacion brenda tij me ane te programeve qe ofron per te realizuar funksionalitetin e vet.
Eshte nje telefon i cili eshte i orientuar ne mentyre thelbesore drejt sigurise. Ne qender te filozofise se ketij telefoni eshte ruajtja e te dhenave qe t'i perkasin vetem dhe vetem zoteruesit te telefonit. Eshte e mundur qe cdo gje ne telefon te enkriptohet, absolutisht cdo gje. Eshte e mundur te konfigurohen parametra tmerresisht te detajuar se cfare aplikacionesh do te perdorin hardware te telefonit (psh nje rast i thjeshte: 'Google Maps' nuk lejohet te perdore antenen GSM por vetem ate WiFi)

Nje tjeter opsion i telefonit eshte se 'meson' me kalimin e kohes te njohe ambientin qe e rrethon. Familjarizohet me antena dhe sinjale te ndryshme gjate kohes qe perdoret, si te thuash 'njeh lagjen' apo 'njeh bashkebiseduesit'. Ne kete menyre, tentativa te mevonshme per te pergjuar apo interferuar apo per te bere 'man-in-the-middle' drejt ketij telefoni, dallohet nga telefoni menjehere dhe sinjalizohet perdoruesi se po ndodh dicka jo e zakonshme, ne varesi te situates.

Gjithashtu ka nje opsion per anonimizimin e nderlidhjes me internet. Ne te tere telefonat e sotem, nderlidhja internet ndermjetesohet ne nje fare menyre nga rrjeti perkates telefonik (psh Vodafone). Anonimizuesi pikerisht 'helmon dhe ngaterron me dashje' kete informacion. Ne kete menyre dikush tjeter qe mund te jete duke vezhguar se cfare faqesh internet po hapen nga cila pike gjeografike te lidhur me cilin rrjet telefonik, i tere ky informacion eshte i pavlefshem dhe i pasakte. Nje ane negative e ketij funksionaliteti eshte se do te harxhoje me shpejt sasisne e te dhenave (data traffic) qe kalojne nepermjet rrjetit, duke konsumuar me shpejt "gigabajtet e ofertes" qe permbahet nga plani tarifor.

Ka mjaft funksionalitete te tjere qe une nuk po i shkruaj ketu, por qe jane te permendur dhe analizuar ne artikullin origjinal te treguar pak me lart.