Jim Morrison
KENGETARI QE IKU PER TE MBETUR MIT
Jim Morrison
E kane quajtur: "Poeti i lirise" dhe "Njeri me zemer te madhe"; "Njeri me nje tru brilant qe me jeten e tij arriti te ndryshonte mentalitetin e njerezve";.
Varri i tij ne Paris eshte vend pelegrinazhi per admiruesit, muzikantet, poetet , njerezit e ardhur nga e gjithe bota.
Prej vitesh, gjithkush qe e njeh mire historine e muzikes se rock-ut dhe shkon ne Paris, ndalon ne banesen e perjetshme te Jim Morrison, ne kujtim te artistit brilant, por po aq edhe veteshkaterrues.
Ne nje varr te vogel ne varrezen e Pere Lachaise, prehet lideri i "The Doors", nje nga grupet me te njohur amerikane te viteve '60 te shekullit te kaluar. Ai u gjet i vdekur me 3 korrik te vitit 1971, ne apartamentin e tij ne Paris, ku ishte vendosur per te pushuar dhe per te shkruar kater muaj me pare me te dashuren e tij, Pamela Courson.
Disa agjenci lajmesh njoftuan se, ne kete pervjetor te 35-te vdekjes, se Jim Morrison, banesa e tij e perjetshme eshte vizituar nga qindra njerez. Shumekush e ka quajtur "njeri me zemer te madhe"; "njeri me nje tru brilant qe me jeten e tij arriti te ndryshonte mentalitetin e njerezve"; apo edhe "poeti i lirise".
Shume lule, vizatime, foto, qirinj, mesazhe dhe partitura kane mbuluar vendin ku prehet idhulli i rok-ut, i dashuruari i blues-it, i lindur ne Melbourn-Florida me 8 dhjetor 1943, (37 vjet me vone ne te njejten date do te vritej John Lennon).
"James Douglas Morrison (1943-1971)", shkruhet ne pllaken metalike te varrit shoqeruar me nje thenie klasike greke, "Ishte nje demon".
Ne vitin 1990, u vodh nga varri busti i Morrison, ndoshta nga ndonje admirues, bust i cili nuk u gjet me kurre. Shkrime te te gjitha llojeve, mbulojne banesen e tij te perjetshme. Bile me pare ne hyrje te varrezes, disa shigjeta tregonin edhe rrugen qe te conte drejt “Morrison”-it .
Edhe varret e te famshmeve, Oscar Wilde (i mbuluar nga tekste dhe te puthura), Maria Callas, Edith Piaf, Sarah Bernhardt, deri te Chopin, Moliere y La Fontaine, qe gjenden ne kete varreze, duket se nuk kane zgjuar kaq shume pasione se sa Morrison.
Por nuk kane munguar asnjehere edhe kundershtare te jetes se Morrison-it, te cilet e percaktojne ate si nje njeri qe ka sjelle me shume fatkeqesi se sa kenaqesi.
Pika me kulminante ne varrin e Morrison cilesohet viti 1991, kur ne 20-vjetorin e vdekjes se tij, policia u detyrua te perdore gaz-lotesjelles per te larguar admiruesit e zhurmshem qe i ‘kishin pushtuar’ varrin.
E verteta eshte se Parisi me teper e mbajti Morrison, per detyrim - sipas burimeve anonime, familja nuk donte te merrte trupin e tij e turperuar nga jeta e tij "seks, droge dhe rock and roll".
Ndonese shume e besojne vdekjen e tij per shkak te mbidozes se droges- mjeket u shprehen zyrtarisht se shkak per vdekjen e tij kishte qene nje atak kardiak.
Por pavaresisht trajektores se karrieres se liderit te grupit “The doors,” (u ndalua dhe u gjykua kur doli i zhveshur ne nje koncert ne Majami), Morrison si poet la gjurme ne historine e rock-ut me tekstet e tij enigmatike mbi anen e erret e jetes. Eshte fakt qe, Ai, u konsiderua me shume se kengetar, poet dhe gjate jetes se tij publikoi librat ,"The lords", "The New Creatures" dhe "An American Prayer".
Pas vdekjes, prinderit e se dashures se tij, Pamela Courson, e cila gezon te drejtat e vepres se tij, botuan dy libra me poezi mbi disa fletore me shenime te Morrison.
Ne 1979, Jerry Hopkins dhe Daniel Sugerman publikuan nje biografi jo zyrtare te Morrison qe arriti nje rekord ne shitje. Ndersa ne 1991, regjisori Oliver Stone realizoi nje film mbi jeten e Morrison, film i cili u kritikua per mungese objektiviteti. Ne vitin 1997, anetaret e "The Doors" hodhen ne shitje kater disqe ku kishte edhe kenge te panjohura te grupit , kenge te njohura dhe incizime nga koncerte live.
"Une nuk kendoj, une bertas", thoshte gjithnje Morrison, i njohur edhe si aktor gjenial, i cili ne jeten e tij kishte deklaruar se kishte pasur idhuj, legjendat , Elvis Presly, Frank Sinatra, Bob Dylan, The Kinks etj.
Nje fletore me shenime qe Morrison i kishte hedhur gjate qendrimit te tij ne Paris, si dhe disa fotografi te fundit te muzikantit aktualisht ndodhen ne Londer. Cmimi i fletores e cila hedh drite mbi gjendjen e tij mendore dhe shpirterore perpara vdekjes tragjike ka arritur deri me tani ne 150.000 Euro.
Gjithsesi, sfida e Jim Morrison, eshte se kenget e grupit amerikan, "The Doors", si "L.A. Woman", "Riders on the storm", "The end", "Roadhouse blues", "Light my fire", "Hello i love you" o "Break on through (to the other side)" nuk kane per te munguar kurre ne asnje antologji te epokes se muzikes..
Thenie te Famshme nga Jim Morrison:
Per Jeten dhe Veten.....
1. Kam lindur duke qare kur te gjithe qeshnin. Do te vdes duke qeshur kur te gjithe do qajne!
2. Bej qe jeta jote te jete nje enderr por mos lejo qe endrra te behet jeta jote!
3. Jeta me dhuroi tre zgjidhje: seks, droge, dhe vdekje. Une zgjodha 2 te parat; e treta me zgjodhi mua.
4. Dielli qe perendon te prek ne shpirt vetem per te te kujtuar se te vodhi dhe nje dite.
5. Mos jeto me friken e vdekjes por vdis me gezimin se ke jetuar.
6. Me mire te humbasesh nje cast te jetes sesa jeten ne nje cast.
7. Ne nuk jemi ata qe jemi por vetem ajo qe te tjeret shohin tek ne.
8. Derisa ngjyra e lekures do te jete me rendesishme sesa ngjyra e syve, do te kete lufte.
9. Me mire nje fund i deshperuar sesa nje deshperim pa fund.
10. Te lindesh e pastaj te vdesesh. Ky eshte absurditeti i jetes. -
Per Vdekjen, Trishtimin dhe Hidherimet e Dashurise...
11. Prapa cdo loje ekziston ideali i vdekjes.
12.Te gjithe kerkojne nje mik, por asnje nuk provon te behet i tille.
13. Po u zgjove ne mengjes dhe nuk e pe diellin ose dielli je ti, ose ke vdekur.
14. Perse nuk na lejojne te dashurojme ...X vjec kur mund te vdesim ne cdo moshe?!
15. Nuk ju kerkova une te me lindni, ndaj me lini te jetoj. -
16. Dikush pret shiun per te mos qare vetem. -
17. Buzeqesh gjithnje edhe pse buzeqeshja jote eshte e trishtuar, sepse me i trishtuar se nje buzeqeshje eshte trishtimi qe nuk buzeqesh kurre. -
18. Jeta eshte vec nje enderr ne rrugen e vdekjes
19. Uroj qe kur te vdes te shkoj ne parajse, sepse ferrin e jetova ketu. -
20. Dashuria eshte gezimi i qenies 2, tmerri qe mbetesh 1, frika qe behesh 3. -
21. Nese juve ju mugon dikush ne bote, per mua jeni ju qe i mungoni botes. - YLL!
22. Mos qaj!!! Sepse ne bote ekziston gjithnje nje person qe jeton per buzeqeshjen tende. - Shume e vertete edhe per mua ne fakt dhe e di qe kam nje person te tille
23 Ne se do te jetosh tere jeten duke u terhequr zvarre si nje krimb, me mire ngrihu dhe vdis!
24 E vetmja menyre per tu ndjere dikush, eshte te jesh vetvetja!
25 Me mire nje e vertete e trishtuar, sesa nje genjeshter e bukur.
26 Jeto jeten minut per minut , sikur te ishte i fundit!
27 Nje dite qaja , sepse nuk kisha kepuce! Por kur pashe dike pa kembe pushova se qari!
28 Thone qe duke gabuar , meson! Atehere lermeni te gaboj!
29 Nuk mund te thuhet qe ke jetuar, nese me pare nuk ke provuar ate qe eshte e ndaluar!
30 Kush nuk njeh dhimbjen, nuk mund te qesh mbi ate qe vuan!
31 Dyshimet i krijon liria!
32 Endrrat jane si yjet, mjafton te ngresh koken lart dhe jane gjithmone atje!
33 Nuk ka rendesi nese dicka eshte e vertete, e rendesishmja te besosh!
34 E mendoj veten si nje qenie te ndjeshme, por me nje shpirt kllouni qe me detyron te perdhos momentet me te rendesishme te jetes sime. Nje hero i rreme, nje shaka qe perendite me kane bere.
35 Buzeqesh edhe pse buzeqeshja juaj eshte e trishtueshme, sepse me e trishtueshme se nje buzeqeshje e trishtueshme, eshte trishtimi kur s'buzeqesh kurre.
36 Preferoj te digjem shpejt,sesa te shuhem ngadale!
37 Asnjeri nga ne nuk ka nje pale krah, por vetem kush enderron meson te fluturoj!
38 Mos fol kurre per paqe dhe dashuri: Nje burre ka provuar dhe e kane gozhduar!
39 Asnje njeri nuk eshte aq i rendesishem sa te te heqi buzeqeshjen.
40 Vdekja na ben te gjitheve engjej duke na dhene krahe ku ne kishim supe te buta si kthetrat e sorrave.
41 Lumturia e vertete nuk eshte ne fundin e nje gote:Nuk eshte brenda nje shiringe:E gjen vetem ne zemren e atij qe te do.
42 Do jepja jeten, per te mos vdekur.
43 Ne se njerezit flasin keq per mua: Ta dinin c'kam thene une per ata: Do te flisnin edhe me keq.
44 Lum kush nuk ka enderra per te realizuar, sepse nuk ka per te mbetur i zhgenjyer.
45 Ndonjehere nuk mjafton nje jete per te fshire nje moment, por mjafton nje moment per te fshire nje jete.
46 Te jetosh pa provuar, do te thote te qendrosh me dyshimin se do t'ia kishe dale.
47 Pas gjakut te tij, gjeja me e mire qe mund te bej nje mashkull, eshte te derdh nje pike loti.
48 Ka nga ata qe presin shiun per te mos qare vetem.
49 Vetmia eshte te degjosh eren dhe te mos mundesh tua tregosh te tjereve.
50 Te jesh ne humor nuk do te thote patjeter te jesh i lumtur, nganjehere ke nevoje te qeshesh, te besh shaka, per te mos ndjere se brenda ke deshire te qash.
51 Nqs je i trishtuar dhe do te vdesesh, mendo per ata qe kane vdekur e deshen te jetonin, por duhet te vdisnin.
52 Shpirti i nje njeriu eshte i fshehur ne shikimin e tij, prandaj kemi frike te na shohin ne sy.
53 Nuk eshte i forte ai qe nuk bie, por ai qe bie e ka fuqine te ringrihet.
54 Mos u pendo per dicka qe ke bere, sepse kur e ke bere ke qene i lumtur.
55 Jeto cdo gje te vogel te jetes tende, sepse nje dite, keto gjera te vogla do te te duken te medha.
56 Jeta eshte nje aventure e madhe nga e cila askush nuk ka dale i gjalle.
57 Do te ndaloj se dashuruari atehere kur nje piktor shurdh do te mund te pikturoje zhurmen e renies se nje petali trendafili mbi dyshemene prej kristali te nje keshtjelle qe ska ekzistuar kurre.
58 Nqs te thone se dashuria eshte nje enderr, enderro por mos u cudit nese zgjohesh duke qare.
59 Cdo njeri prej nesh ka nje pale krahe, por vetem kush enderron meson te fluturoje.
Poezi nga Jim Morrison
Ndiz Flaken Time
Si do te genjeja
Cfare genjeshtari do ishja
Nese do te beja te besosh
Qe kemi arritu majen.
Hajde zemer, ndiz flaken time
Jepi mos ki frike, versul flaket e mia
Provo te ndezesh naten.
Momenti i hezitimit kaloi
Dhe nuk kemi kohe te rrotullohemi ne balte:
Duhet vetem te provojme, me e keqja mund te humbim
Dashurine tone ne krahet e nje pirgu funeber
Jepi zemer, ndiz flaken time
Ti ke shkrepsin per shpirtin tim
Dhe flakhedhesin per naten.
Mjaft me hezitime,
Hedhim poshte balten
Dhe luajme ne ruleten e jetes
Si fishat. Dashuria jone e ndezur
Hajde zemer, ndiz flaken time
Versul flaket e mia
Dhe nata do digjet me ne
Do isha nje genjeshtar
Nje mashtrues
Nese do te thoja qe
Nuk kemi tjeter gje per te arritur
Forca kinge, ndezim gjithcka
Duhet te djegim naten.
(Jim Morrison, 1943-1971)
--------------------------------------------------------------------------------
Kopshti i Ndare
Jam i lodhur nga dyshimi
Te jetoj ne driten e njefare
Jugu
Lidhje mizore
Servilat kane fuqine
njerez te shpifur dhe grate e tyre vulgare
shtrojne mbulesa mbi
marinaret tone
(Po ti ku ishe ne oren tone te varfer?)
Duke perdredhur mustaqet
apo duke c'fletuar nje luledele?
jam i lodhur nga fytyra te rrepta
qe me fiksojne nga kulla televizive
dua trendafila ne kopshtin tim; kuptove?
Femije dhurata, rubina
duhet tani te marrin vendin
te huajve te abortuar ne balte
keto mutante, vakt gjaku
per bimen e mbjellur
Po presin te na cojne ne
kopshtin e ndare
E di sa e zbehur dhe e shfrenuar esksituese
vjen vdekja ne nje ore te cuditeshme
e papritur, e paparashikuar
Si nje mik i frikshem me shume se miqesor qe
ke marre ne krevat
Vdekja na ben engjej te gjithe ne
dhe na jep krahe
ku kishim shpatulla te lemuara si korba
kthetra
Mjaft para, mjaft veshje luksi
Kjo mbreteri tjeter eshte shume me e mire
derisa dyftyrsia jote te tregoje incstin
dhe bindjen e lire ne nje ligj idiot
Nuk do shkoj
Preferoj nje feste me miq
Kundrejt Familjes se Madhe
(Jim Morrison, 1943-1971)
--------------------------------------------------------------------------------
Kuzhina e Shpirtit
Ora lajmeron orarin e mbylljes
Duke na kujtuar tja mbathim:
Do te kisha mbetur ketu gjithe naten.
Makina te mbushura me shikime dredherojne ngadale
Midis shenjave me sy hipokrite te dritave
Truri yt futet ne krize per te paparashikuarat prej 4 lekesh
Ka mbetur vetem nje skute
Ka mbetur vetem nje.
Me ler te flej ne kuzhinen tende te shpirtit,
Me ngroh mendjen time me soben tende mikpritese
Nese do kesh kurajon tme largosh tutje
Do tme duhet te clirohem nga pylli i neoneve .
Gishtat e tua te holle si minare te vogla
Flasin nje gjuhe qe nuk arrij te kuptoj
Fsheh zhgenjimin ne nje cigare tjeter
Shoqeruese harrese
Me ndihmon te harroj
Me meson te harroj
Dhe un tentoj te harroj
Me ler te fle ne kuzhinen tende te shpirtit
Mendja ime do te shkrihet afer sobes tende ftuese.
Nese do me perzesh, un do te vdes
Mbytur nga disa neone.
Krenariai kembengul
Ne largimin tim larg nga ty,
Por un do te doja te qendroja ketu
Gjate gjithe nates, gjate gjithe nates se gjate.
(Jim Morrison, 1943-1971)
--------------------------------------------------------------------------------
Fundi
Ky eshte fundi
Mike terheqese
Ky eshte fundi
Mikja ime e vetme, fundi
I projekteve tona, fundi
I gjithe realitetit egzistent, fundi
Asnje siguri as goditje te befasishme, fundi
Syte e mi nuk do te puthin me te tute
Perpiqu te imagjinosh
Lirine e shfrenuar
Kerkimin e deshperuar
Te prekjes te nje te panjohuri
Ne nje toke te shkrete
Vuajtja jote endet ne kerkim ushqimi
Nder tokave anti-krisht
Midis shikimeve idiote e femijesh te cmendur
I gjithe gjeneracioni i ri eshte i cmendur
Dhe nuk ben tjeter vecse te prese permbytjet e veres
Rreziku ben si spond per qytetin
Te leshuar drejt autostrades perendimore
Ne kurrizin e shpifur te gjarperit
Deri tek liqeni
Liqeni mijevjecar
gjarperi eshte i gjate
Shtate milje
Mos ki frike nga ai
Eshte i vjeter, ka reflekse te ngadalta
Dhe lekurat e ngrira
Perendimi eshte zgjidhja me e mire
Eshte toka e drejte
Transferohemi atje dhe nuk mendojme per kusurin
Autobuzi blu
I bjen notave te thirrjes
Autobuz i trishtuar
Germezon timbrat e senjalit tone
Ku dreqin do na coje shoferi
Vrasesi u zgjua para mengjesit
Veshi cizmet
Dhe vodhi nje maske ne galerine e gjerave te vjetra
Keshtu i maskuar vertitej neper koridore
Duke kalur nga foleja e motres
Dhe nga strofkulla e vellait
Sillej midis salloneve
Me ne fund gjeti deren e duhur
Dhe pergjoi brenda
"Baba?"
"PO bir!"
"Dua te vras!"
"Nene dua te ...!"
Hajde shpirt shfrytezo kete rast me ne
Mos e le te iki
Merre kete fat me ne
Dhe leshohu midis kraheve te sedileve
te autobuzit blu
Autobuz blu, autobuz i trishte
Ky eshte fundi, mikja ime terheqese
Jemi ne fund, mikja ime, fundi
Me vjen keq te te hap prangat
Edhe pse do te kishe prere duart, se sa te me
ndiqje
Ja ku fiken qeshjet dhe genjeshtrat jo-ofenduese
Skaduan netet e lejuara per te vdekur
Ky eshte me te vertete fundi ...
(Jim Morrison, 1943-1971)
--------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------
Duke pritur Diellin
Ne vezullimin e pare te Edenit
u derdhem poshte ne det.
Qendruam atje ne bregdetin e lirise
duke pritur diellin
Nuk mund ta ndjesh tani
qe pranvera shkoi
tani eshte koha te rrojme nen
kete diell difuziv.
Duke pritur diellin
Kjo eshte jeta me e cuditshme qe kam njohur
A nuk e ndjen?
--------------------------------------------------------------------------------
Dite te cuditshme
Dite te cuditshme na kane gjetur
dite te cuditshme na kane kapur
ato po na shkurtojne gezimet e castit
do luajme apo do gjejme nje qytet tjeter?
veshtrime te cuditshme mbulojne
dhoma te cuditshme
Zera qe zbulojnefundin e lodhshem
e zonja e shtepise zgerdhihet
klientet e saj flejne si mekatare
degjome te flas per mekatin
dhe ti e di!
Trupa konfuze
kujtime te shperdorura
ndersa i arratisemi dites
drejt nje nate te gurte.
--------------------------------------------------------------------------------
CA, PER TE DALE MATANE
(Break on through, to the other side)
Ti e di, dita naten shkaterron
Nata diten me dysh ndan
Vrapova te fshihem,
te caj, per te dale matan'.
Ndoqem kenaqsite deri ketu
Thesaret atje i fshehem
Kur thirrem,
ti ende mend e mban
Caj, per te dale matan'.
Gjeta nje ishull ne krahet e tu
Nje atdhe ne syte e tu e gjeta
krahe qe na prangosen
Sy qe genjeshtra thane
Ca, per te dale matane
Skena bera
Jave pas jave
Dite pas dite
Ore pas ore
Shtegu eshte i drejte
I gjere, i thelle, mondan
Ca, per te dale matan'.
Ca, per te dale matan'.
--------------------------------------------------------------------------------
A e dije qe liria ekziston
ne nje liber shkolle
A e dije qe te cmendur
drejtojne burgun tone?
Brenda nje qelie, brenda nje burgu
Brenda nje vorbulle te bardhe
protestante
Te lire
Jemi varur kokeposhte
Ne skajin e merzise
Shtyhemi drejt vdekjes
Ne fundin e nje qiriu
Po mundohemi per dicka
qe tashme e kemi gjetur
--------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------
Amerika
veshur ne drite dielli
e trazuar ne deshira
duke vdekur nga ethet
-trajta te ndryshkura te nje Perandorie
pushtues te bujshem
shenime te pamata
shpresedhenese te gezimit.
-Te panevojshme,vullnetplote dhe pasive
te bashkuar me dyshimin
perjetesuar ne monumente te medha lavdie
-Si te ka ndryshuar ty
lehtesisht tjetersuar
Lyps per meshire.
--------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------
Njerezit jane te cuditshem.
(People are strange)
Njerezit jane te cuditshem kur ti je i cuditshem
Fytyrat jane te shemtuara kur ti je i vetmuar.
Grate te duken shtriga kur ti je i padeshirushem.
Ne rruge ka njerez edhe kur ti je i merzitur.
Kur ti je i cuditshem te dalin fytyra nga pikat e shiut.
Kur ti je i cuditshem asnje sta mban mend emrin.
kur ti je i cuditshem, kur ti je i cuditshem.
.....(perseriten te njejta vargje)
--------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------
Me fal baba
Pse pij?
Qe te mund te shkruaj poezi
Nganjehere kur cdo gje eshte e cthurrur
Dhe cdo gje e shemtuar terhiqet
Ne gjume te thelle
Ndodh nje zgjim
Dhe cdo gje qe mbetet eshte e vertete
Meqe trupi eshte i derrmuar
Shpirti behet me i forte
Me fal baba se e di
c'bej
Dua te degjoj poezine e fundit
Te poetit te mbrame.
--------------------------------------------------------------------------------
E DI SE C’BEJ
C’BEN TI KETU?
C’DO?
A DESHE MUZIKE?
NE MUND TE MUZIKTOJME
POR TI DO ME SHUME
TI DO DIC DHE DIKE TE RI
A KAM TE DREJTE?
MENDOJ SE PO
E DI SE C’DO
TI DO EKSTAZE
DESHIRE DHE ENDRRA
GJERAT QE NUK JANE KREJTESISHT ASHTU SIC DUKEN
UNE TE UDHEHEQI KENDEJ, AI TE TERHEQ ANDEJ
NUK PO I KENDOJ NJE VASHE IMAGJINARE
PO TE FLAS TY, VETES SIME
LE TA RIKRIJOJME BOTEN
PALLATI I SHTATZENISE PO DIGJET
SHIKO. PERCILLE SI DIGJET
NGROHU NE THENGJILLIN E VALE
JE TEPER E RE PER TE QENE E MOSHUAR
DHE S’KE NEVOJE PER TE TE KESHILLUAR
DO T’I SHOHESH GJERAT ASHTU SIC JANE
TI ME PERPIKMERI E DI SE C’BEJ
GJITHCKA
--------------------------------------------------------------------------------
KENGETARI QE IKU PER TE MBETUR MIT
Jim Morrison
E kane quajtur: "Poeti i lirise" dhe "Njeri me zemer te madhe"; "Njeri me nje tru brilant qe me jeten e tij arriti te ndryshonte mentalitetin e njerezve";.
Varri i tij ne Paris eshte vend pelegrinazhi per admiruesit, muzikantet, poetet , njerezit e ardhur nga e gjithe bota.
Prej vitesh, gjithkush qe e njeh mire historine e muzikes se rock-ut dhe shkon ne Paris, ndalon ne banesen e perjetshme te Jim Morrison, ne kujtim te artistit brilant, por po aq edhe veteshkaterrues.
Ne nje varr te vogel ne varrezen e Pere Lachaise, prehet lideri i "The Doors", nje nga grupet me te njohur amerikane te viteve '60 te shekullit te kaluar. Ai u gjet i vdekur me 3 korrik te vitit 1971, ne apartamentin e tij ne Paris, ku ishte vendosur per te pushuar dhe per te shkruar kater muaj me pare me te dashuren e tij, Pamela Courson.
Disa agjenci lajmesh njoftuan se, ne kete pervjetor te 35-te vdekjes, se Jim Morrison, banesa e tij e perjetshme eshte vizituar nga qindra njerez. Shumekush e ka quajtur "njeri me zemer te madhe"; "njeri me nje tru brilant qe me jeten e tij arriti te ndryshonte mentalitetin e njerezve"; apo edhe "poeti i lirise".
Shume lule, vizatime, foto, qirinj, mesazhe dhe partitura kane mbuluar vendin ku prehet idhulli i rok-ut, i dashuruari i blues-it, i lindur ne Melbourn-Florida me 8 dhjetor 1943, (37 vjet me vone ne te njejten date do te vritej John Lennon).
"James Douglas Morrison (1943-1971)", shkruhet ne pllaken metalike te varrit shoqeruar me nje thenie klasike greke, "Ishte nje demon".
Ne vitin 1990, u vodh nga varri busti i Morrison, ndoshta nga ndonje admirues, bust i cili nuk u gjet me kurre. Shkrime te te gjitha llojeve, mbulojne banesen e tij te perjetshme. Bile me pare ne hyrje te varrezes, disa shigjeta tregonin edhe rrugen qe te conte drejt “Morrison”-it .
Edhe varret e te famshmeve, Oscar Wilde (i mbuluar nga tekste dhe te puthura), Maria Callas, Edith Piaf, Sarah Bernhardt, deri te Chopin, Moliere y La Fontaine, qe gjenden ne kete varreze, duket se nuk kane zgjuar kaq shume pasione se sa Morrison.
Por nuk kane munguar asnjehere edhe kundershtare te jetes se Morrison-it, te cilet e percaktojne ate si nje njeri qe ka sjelle me shume fatkeqesi se sa kenaqesi.
Pika me kulminante ne varrin e Morrison cilesohet viti 1991, kur ne 20-vjetorin e vdekjes se tij, policia u detyrua te perdore gaz-lotesjelles per te larguar admiruesit e zhurmshem qe i ‘kishin pushtuar’ varrin.
E verteta eshte se Parisi me teper e mbajti Morrison, per detyrim - sipas burimeve anonime, familja nuk donte te merrte trupin e tij e turperuar nga jeta e tij "seks, droge dhe rock and roll".
Ndonese shume e besojne vdekjen e tij per shkak te mbidozes se droges- mjeket u shprehen zyrtarisht se shkak per vdekjen e tij kishte qene nje atak kardiak.
Por pavaresisht trajektores se karrieres se liderit te grupit “The doors,” (u ndalua dhe u gjykua kur doli i zhveshur ne nje koncert ne Majami), Morrison si poet la gjurme ne historine e rock-ut me tekstet e tij enigmatike mbi anen e erret e jetes. Eshte fakt qe, Ai, u konsiderua me shume se kengetar, poet dhe gjate jetes se tij publikoi librat ,"The lords", "The New Creatures" dhe "An American Prayer".
Pas vdekjes, prinderit e se dashures se tij, Pamela Courson, e cila gezon te drejtat e vepres se tij, botuan dy libra me poezi mbi disa fletore me shenime te Morrison.
Ne 1979, Jerry Hopkins dhe Daniel Sugerman publikuan nje biografi jo zyrtare te Morrison qe arriti nje rekord ne shitje. Ndersa ne 1991, regjisori Oliver Stone realizoi nje film mbi jeten e Morrison, film i cili u kritikua per mungese objektiviteti. Ne vitin 1997, anetaret e "The Doors" hodhen ne shitje kater disqe ku kishte edhe kenge te panjohura te grupit , kenge te njohura dhe incizime nga koncerte live.
"Une nuk kendoj, une bertas", thoshte gjithnje Morrison, i njohur edhe si aktor gjenial, i cili ne jeten e tij kishte deklaruar se kishte pasur idhuj, legjendat , Elvis Presly, Frank Sinatra, Bob Dylan, The Kinks etj.
Nje fletore me shenime qe Morrison i kishte hedhur gjate qendrimit te tij ne Paris, si dhe disa fotografi te fundit te muzikantit aktualisht ndodhen ne Londer. Cmimi i fletores e cila hedh drite mbi gjendjen e tij mendore dhe shpirterore perpara vdekjes tragjike ka arritur deri me tani ne 150.000 Euro.
Gjithsesi, sfida e Jim Morrison, eshte se kenget e grupit amerikan, "The Doors", si "L.A. Woman", "Riders on the storm", "The end", "Roadhouse blues", "Light my fire", "Hello i love you" o "Break on through (to the other side)" nuk kane per te munguar kurre ne asnje antologji te epokes se muzikes..
Thenie te Famshme nga Jim Morrison:
Per Jeten dhe Veten.....
1. Kam lindur duke qare kur te gjithe qeshnin. Do te vdes duke qeshur kur te gjithe do qajne!
2. Bej qe jeta jote te jete nje enderr por mos lejo qe endrra te behet jeta jote!
3. Jeta me dhuroi tre zgjidhje: seks, droge, dhe vdekje. Une zgjodha 2 te parat; e treta me zgjodhi mua.
4. Dielli qe perendon te prek ne shpirt vetem per te te kujtuar se te vodhi dhe nje dite.
5. Mos jeto me friken e vdekjes por vdis me gezimin se ke jetuar.
6. Me mire te humbasesh nje cast te jetes sesa jeten ne nje cast.
7. Ne nuk jemi ata qe jemi por vetem ajo qe te tjeret shohin tek ne.
8. Derisa ngjyra e lekures do te jete me rendesishme sesa ngjyra e syve, do te kete lufte.
9. Me mire nje fund i deshperuar sesa nje deshperim pa fund.
10. Te lindesh e pastaj te vdesesh. Ky eshte absurditeti i jetes. -
Per Vdekjen, Trishtimin dhe Hidherimet e Dashurise...
11. Prapa cdo loje ekziston ideali i vdekjes.
12.Te gjithe kerkojne nje mik, por asnje nuk provon te behet i tille.
13. Po u zgjove ne mengjes dhe nuk e pe diellin ose dielli je ti, ose ke vdekur.
14. Perse nuk na lejojne te dashurojme ...X vjec kur mund te vdesim ne cdo moshe?!
15. Nuk ju kerkova une te me lindni, ndaj me lini te jetoj. -
16. Dikush pret shiun per te mos qare vetem. -
17. Buzeqesh gjithnje edhe pse buzeqeshja jote eshte e trishtuar, sepse me i trishtuar se nje buzeqeshje eshte trishtimi qe nuk buzeqesh kurre. -
18. Jeta eshte vec nje enderr ne rrugen e vdekjes
19. Uroj qe kur te vdes te shkoj ne parajse, sepse ferrin e jetova ketu. -
20. Dashuria eshte gezimi i qenies 2, tmerri qe mbetesh 1, frika qe behesh 3. -
21. Nese juve ju mugon dikush ne bote, per mua jeni ju qe i mungoni botes. - YLL!
22. Mos qaj!!! Sepse ne bote ekziston gjithnje nje person qe jeton per buzeqeshjen tende. - Shume e vertete edhe per mua ne fakt dhe e di qe kam nje person te tille
23 Ne se do te jetosh tere jeten duke u terhequr zvarre si nje krimb, me mire ngrihu dhe vdis!
24 E vetmja menyre per tu ndjere dikush, eshte te jesh vetvetja!
25 Me mire nje e vertete e trishtuar, sesa nje genjeshter e bukur.
26 Jeto jeten minut per minut , sikur te ishte i fundit!
27 Nje dite qaja , sepse nuk kisha kepuce! Por kur pashe dike pa kembe pushova se qari!
28 Thone qe duke gabuar , meson! Atehere lermeni te gaboj!
29 Nuk mund te thuhet qe ke jetuar, nese me pare nuk ke provuar ate qe eshte e ndaluar!
30 Kush nuk njeh dhimbjen, nuk mund te qesh mbi ate qe vuan!
31 Dyshimet i krijon liria!
32 Endrrat jane si yjet, mjafton te ngresh koken lart dhe jane gjithmone atje!
33 Nuk ka rendesi nese dicka eshte e vertete, e rendesishmja te besosh!
34 E mendoj veten si nje qenie te ndjeshme, por me nje shpirt kllouni qe me detyron te perdhos momentet me te rendesishme te jetes sime. Nje hero i rreme, nje shaka qe perendite me kane bere.
35 Buzeqesh edhe pse buzeqeshja juaj eshte e trishtueshme, sepse me e trishtueshme se nje buzeqeshje e trishtueshme, eshte trishtimi kur s'buzeqesh kurre.
36 Preferoj te digjem shpejt,sesa te shuhem ngadale!
37 Asnjeri nga ne nuk ka nje pale krah, por vetem kush enderron meson te fluturoj!
38 Mos fol kurre per paqe dhe dashuri: Nje burre ka provuar dhe e kane gozhduar!
39 Asnje njeri nuk eshte aq i rendesishem sa te te heqi buzeqeshjen.
40 Vdekja na ben te gjitheve engjej duke na dhene krahe ku ne kishim supe te buta si kthetrat e sorrave.
41 Lumturia e vertete nuk eshte ne fundin e nje gote:Nuk eshte brenda nje shiringe:E gjen vetem ne zemren e atij qe te do.
42 Do jepja jeten, per te mos vdekur.
43 Ne se njerezit flasin keq per mua: Ta dinin c'kam thene une per ata: Do te flisnin edhe me keq.
44 Lum kush nuk ka enderra per te realizuar, sepse nuk ka per te mbetur i zhgenjyer.
45 Ndonjehere nuk mjafton nje jete per te fshire nje moment, por mjafton nje moment per te fshire nje jete.
46 Te jetosh pa provuar, do te thote te qendrosh me dyshimin se do t'ia kishe dale.
47 Pas gjakut te tij, gjeja me e mire qe mund te bej nje mashkull, eshte te derdh nje pike loti.
48 Ka nga ata qe presin shiun per te mos qare vetem.
49 Vetmia eshte te degjosh eren dhe te mos mundesh tua tregosh te tjereve.
50 Te jesh ne humor nuk do te thote patjeter te jesh i lumtur, nganjehere ke nevoje te qeshesh, te besh shaka, per te mos ndjere se brenda ke deshire te qash.
51 Nqs je i trishtuar dhe do te vdesesh, mendo per ata qe kane vdekur e deshen te jetonin, por duhet te vdisnin.
52 Shpirti i nje njeriu eshte i fshehur ne shikimin e tij, prandaj kemi frike te na shohin ne sy.
53 Nuk eshte i forte ai qe nuk bie, por ai qe bie e ka fuqine te ringrihet.
54 Mos u pendo per dicka qe ke bere, sepse kur e ke bere ke qene i lumtur.
55 Jeto cdo gje te vogel te jetes tende, sepse nje dite, keto gjera te vogla do te te duken te medha.
56 Jeta eshte nje aventure e madhe nga e cila askush nuk ka dale i gjalle.
57 Do te ndaloj se dashuruari atehere kur nje piktor shurdh do te mund te pikturoje zhurmen e renies se nje petali trendafili mbi dyshemene prej kristali te nje keshtjelle qe ska ekzistuar kurre.
58 Nqs te thone se dashuria eshte nje enderr, enderro por mos u cudit nese zgjohesh duke qare.
59 Cdo njeri prej nesh ka nje pale krahe, por vetem kush enderron meson te fluturoje.
Poezi nga Jim Morrison
Ndiz Flaken Time
Si do te genjeja
Cfare genjeshtari do ishja
Nese do te beja te besosh
Qe kemi arritu majen.
Hajde zemer, ndiz flaken time
Jepi mos ki frike, versul flaket e mia
Provo te ndezesh naten.
Momenti i hezitimit kaloi
Dhe nuk kemi kohe te rrotullohemi ne balte:
Duhet vetem te provojme, me e keqja mund te humbim
Dashurine tone ne krahet e nje pirgu funeber
Jepi zemer, ndiz flaken time
Ti ke shkrepsin per shpirtin tim
Dhe flakhedhesin per naten.
Mjaft me hezitime,
Hedhim poshte balten
Dhe luajme ne ruleten e jetes
Si fishat. Dashuria jone e ndezur
Hajde zemer, ndiz flaken time
Versul flaket e mia
Dhe nata do digjet me ne
Do isha nje genjeshtar
Nje mashtrues
Nese do te thoja qe
Nuk kemi tjeter gje per te arritur
Forca kinge, ndezim gjithcka
Duhet te djegim naten.
(Jim Morrison, 1943-1971)
--------------------------------------------------------------------------------
Kopshti i Ndare
Jam i lodhur nga dyshimi
Te jetoj ne driten e njefare
Jugu
Lidhje mizore
Servilat kane fuqine
njerez te shpifur dhe grate e tyre vulgare
shtrojne mbulesa mbi
marinaret tone
(Po ti ku ishe ne oren tone te varfer?)
Duke perdredhur mustaqet
apo duke c'fletuar nje luledele?
jam i lodhur nga fytyra te rrepta
qe me fiksojne nga kulla televizive
dua trendafila ne kopshtin tim; kuptove?
Femije dhurata, rubina
duhet tani te marrin vendin
te huajve te abortuar ne balte
keto mutante, vakt gjaku
per bimen e mbjellur
Po presin te na cojne ne
kopshtin e ndare
E di sa e zbehur dhe e shfrenuar esksituese
vjen vdekja ne nje ore te cuditeshme
e papritur, e paparashikuar
Si nje mik i frikshem me shume se miqesor qe
ke marre ne krevat
Vdekja na ben engjej te gjithe ne
dhe na jep krahe
ku kishim shpatulla te lemuara si korba
kthetra
Mjaft para, mjaft veshje luksi
Kjo mbreteri tjeter eshte shume me e mire
derisa dyftyrsia jote te tregoje incstin
dhe bindjen e lire ne nje ligj idiot
Nuk do shkoj
Preferoj nje feste me miq
Kundrejt Familjes se Madhe
(Jim Morrison, 1943-1971)
--------------------------------------------------------------------------------
Kuzhina e Shpirtit
Ora lajmeron orarin e mbylljes
Duke na kujtuar tja mbathim:
Do te kisha mbetur ketu gjithe naten.
Makina te mbushura me shikime dredherojne ngadale
Midis shenjave me sy hipokrite te dritave
Truri yt futet ne krize per te paparashikuarat prej 4 lekesh
Ka mbetur vetem nje skute
Ka mbetur vetem nje.
Me ler te flej ne kuzhinen tende te shpirtit,
Me ngroh mendjen time me soben tende mikpritese
Nese do kesh kurajon tme largosh tutje
Do tme duhet te clirohem nga pylli i neoneve .
Gishtat e tua te holle si minare te vogla
Flasin nje gjuhe qe nuk arrij te kuptoj
Fsheh zhgenjimin ne nje cigare tjeter
Shoqeruese harrese
Me ndihmon te harroj
Me meson te harroj
Dhe un tentoj te harroj
Me ler te fle ne kuzhinen tende te shpirtit
Mendja ime do te shkrihet afer sobes tende ftuese.
Nese do me perzesh, un do te vdes
Mbytur nga disa neone.
Krenariai kembengul
Ne largimin tim larg nga ty,
Por un do te doja te qendroja ketu
Gjate gjithe nates, gjate gjithe nates se gjate.
(Jim Morrison, 1943-1971)
--------------------------------------------------------------------------------
Fundi
Ky eshte fundi
Mike terheqese
Ky eshte fundi
Mikja ime e vetme, fundi
I projekteve tona, fundi
I gjithe realitetit egzistent, fundi
Asnje siguri as goditje te befasishme, fundi
Syte e mi nuk do te puthin me te tute
Perpiqu te imagjinosh
Lirine e shfrenuar
Kerkimin e deshperuar
Te prekjes te nje te panjohuri
Ne nje toke te shkrete
Vuajtja jote endet ne kerkim ushqimi
Nder tokave anti-krisht
Midis shikimeve idiote e femijesh te cmendur
I gjithe gjeneracioni i ri eshte i cmendur
Dhe nuk ben tjeter vecse te prese permbytjet e veres
Rreziku ben si spond per qytetin
Te leshuar drejt autostrades perendimore
Ne kurrizin e shpifur te gjarperit
Deri tek liqeni
Liqeni mijevjecar
gjarperi eshte i gjate
Shtate milje
Mos ki frike nga ai
Eshte i vjeter, ka reflekse te ngadalta
Dhe lekurat e ngrira
Perendimi eshte zgjidhja me e mire
Eshte toka e drejte
Transferohemi atje dhe nuk mendojme per kusurin
Autobuzi blu
I bjen notave te thirrjes
Autobuz i trishtuar
Germezon timbrat e senjalit tone
Ku dreqin do na coje shoferi
Vrasesi u zgjua para mengjesit
Veshi cizmet
Dhe vodhi nje maske ne galerine e gjerave te vjetra
Keshtu i maskuar vertitej neper koridore
Duke kalur nga foleja e motres
Dhe nga strofkulla e vellait
Sillej midis salloneve
Me ne fund gjeti deren e duhur
Dhe pergjoi brenda
"Baba?"
"PO bir!"
"Dua te vras!"
"Nene dua te ...!"
Hajde shpirt shfrytezo kete rast me ne
Mos e le te iki
Merre kete fat me ne
Dhe leshohu midis kraheve te sedileve
te autobuzit blu
Autobuz blu, autobuz i trishte
Ky eshte fundi, mikja ime terheqese
Jemi ne fund, mikja ime, fundi
Me vjen keq te te hap prangat
Edhe pse do te kishe prere duart, se sa te me
ndiqje
Ja ku fiken qeshjet dhe genjeshtrat jo-ofenduese
Skaduan netet e lejuara per te vdekur
Ky eshte me te vertete fundi ...
(Jim Morrison, 1943-1971)
--------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------
Duke pritur Diellin
Ne vezullimin e pare te Edenit
u derdhem poshte ne det.
Qendruam atje ne bregdetin e lirise
duke pritur diellin
Nuk mund ta ndjesh tani
qe pranvera shkoi
tani eshte koha te rrojme nen
kete diell difuziv.
Duke pritur diellin
Kjo eshte jeta me e cuditshme qe kam njohur
A nuk e ndjen?
--------------------------------------------------------------------------------
Dite te cuditshme
Dite te cuditshme na kane gjetur
dite te cuditshme na kane kapur
ato po na shkurtojne gezimet e castit
do luajme apo do gjejme nje qytet tjeter?
veshtrime te cuditshme mbulojne
dhoma te cuditshme
Zera qe zbulojnefundin e lodhshem
e zonja e shtepise zgerdhihet
klientet e saj flejne si mekatare
degjome te flas per mekatin
dhe ti e di!
Trupa konfuze
kujtime te shperdorura
ndersa i arratisemi dites
drejt nje nate te gurte.
--------------------------------------------------------------------------------
CA, PER TE DALE MATANE
(Break on through, to the other side)
Ti e di, dita naten shkaterron
Nata diten me dysh ndan
Vrapova te fshihem,
te caj, per te dale matan'.
Ndoqem kenaqsite deri ketu
Thesaret atje i fshehem
Kur thirrem,
ti ende mend e mban
Caj, per te dale matan'.
Gjeta nje ishull ne krahet e tu
Nje atdhe ne syte e tu e gjeta
krahe qe na prangosen
Sy qe genjeshtra thane
Ca, per te dale matane
Skena bera
Jave pas jave
Dite pas dite
Ore pas ore
Shtegu eshte i drejte
I gjere, i thelle, mondan
Ca, per te dale matan'.
Ca, per te dale matan'.
--------------------------------------------------------------------------------
A e dije qe liria ekziston
ne nje liber shkolle
A e dije qe te cmendur
drejtojne burgun tone?
Brenda nje qelie, brenda nje burgu
Brenda nje vorbulle te bardhe
protestante
Te lire
Jemi varur kokeposhte
Ne skajin e merzise
Shtyhemi drejt vdekjes
Ne fundin e nje qiriu
Po mundohemi per dicka
qe tashme e kemi gjetur
--------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------
Amerika
veshur ne drite dielli
e trazuar ne deshira
duke vdekur nga ethet
-trajta te ndryshkura te nje Perandorie
pushtues te bujshem
shenime te pamata
shpresedhenese te gezimit.
-Te panevojshme,vullnetplote dhe pasive
te bashkuar me dyshimin
perjetesuar ne monumente te medha lavdie
-Si te ka ndryshuar ty
lehtesisht tjetersuar
Lyps per meshire.
--------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------
Njerezit jane te cuditshem.
(People are strange)
Njerezit jane te cuditshem kur ti je i cuditshem
Fytyrat jane te shemtuara kur ti je i vetmuar.
Grate te duken shtriga kur ti je i padeshirushem.
Ne rruge ka njerez edhe kur ti je i merzitur.
Kur ti je i cuditshem te dalin fytyra nga pikat e shiut.
Kur ti je i cuditshem asnje sta mban mend emrin.
kur ti je i cuditshem, kur ti je i cuditshem.
.....(perseriten te njejta vargje)
--------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------
Me fal baba
Pse pij?
Qe te mund te shkruaj poezi
Nganjehere kur cdo gje eshte e cthurrur
Dhe cdo gje e shemtuar terhiqet
Ne gjume te thelle
Ndodh nje zgjim
Dhe cdo gje qe mbetet eshte e vertete
Meqe trupi eshte i derrmuar
Shpirti behet me i forte
Me fal baba se e di
c'bej
Dua te degjoj poezine e fundit
Te poetit te mbrame.
--------------------------------------------------------------------------------
E DI SE C’BEJ
C’BEN TI KETU?
C’DO?
A DESHE MUZIKE?
NE MUND TE MUZIKTOJME
POR TI DO ME SHUME
TI DO DIC DHE DIKE TE RI
A KAM TE DREJTE?
MENDOJ SE PO
E DI SE C’DO
TI DO EKSTAZE
DESHIRE DHE ENDRRA
GJERAT QE NUK JANE KREJTESISHT ASHTU SIC DUKEN
UNE TE UDHEHEQI KENDEJ, AI TE TERHEQ ANDEJ
NUK PO I KENDOJ NJE VASHE IMAGJINARE
PO TE FLAS TY, VETES SIME
LE TA RIKRIJOJME BOTEN
PALLATI I SHTATZENISE PO DIGJET
SHIKO. PERCILLE SI DIGJET
NGROHU NE THENGJILLIN E VALE
JE TEPER E RE PER TE QENE E MOSHUAR
DHE S’KE NEVOJE PER TE TE KESHILLUAR
DO T’I SHOHESH GJERAT ASHTU SIC JANE
TI ME PERPIKMERI E DI SE C’BEJ
GJITHCKA
--------------------------------------------------------------------------------
