You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an alternative browser.
You should upgrade or use an alternative browser.
Cmimi i naftes?
- Thread starter regele
- Data e fillimit
Re: Cmimi i naftes?
Perfituesit e vertet te rritjes se cmimit te naftes
Javen e kaluar rritja e vazhdueshme e cmimit te naftes ka terhequr vemendjen e qarqeve politike dhe ekonimike te botes.
Ka mesi I muajit gusht cmimi I cdo barell nafte ne tergjet shkembimeve nderkimbtare arriti cmimin me se 59 $ cmim ky qe ne 25 vitet e fundit ka qene I pashembullt . Madje edhe cmimi I naftes per muajin shtator ne tregun e nju jorkut arriti 59.40 cent qe ne fakt eshte cmimi I papare ne historine e kembimit te naftes ne tregun e nju jorkut prej vitit 1983.
Rritja e pashembullt e cmimit te naftes eshte si pasoje e ndikimit te nje varg faktoresh ekonomik dhe atyre joekonomik. Intensifikimi I krizes ne rajonin e lindjes se mesme dhe irakut si pasoje e luftedashjes se amerikaneve nuk ka asnje lidhje me faktoret ekonomik por faktori psiqik ka ndikuar ne rritjen e cmimit te naftes.
Rritja e rezervimeve te naftes ,kapaciteti I ulet i opekut per prodhim te naftes probleme te rafinimit te naftes dhe rritja e kerkeses se naftes nga ana e kines jane te gjithe keto shkaqet ekonomike te rritjes se cmimit te naftes. Kina si importuesi I dyte pas amerikes ne bote dhe ne vitin 2004 ka shenuar nje rritje per 40%. Njohesit e tregut te naftes edhe tensionimin e mardhenieve mes kompanise se naftes Jukas me qeverine Ruse e shohin si nje nder faktoret qe kane ndikuar ne kete rritje. Mirepo, kjo kjo kompani e naftes mbulon veten 2% te naftes se pergjithshme ne naftes boterore dhe nuk eshte e mundur qe te ndikoje deri ne ate shkalle.
Prodhimi actual boteror I naftes eshte 80 milion barrel ne dite dhe organizata e opekut perben vetem 1/3 te prodhimit boteror . Me rritjen e cmimit te naftes u shtuan kerkesat nga kjo organizate per te rritur kapacitetin e vet te prodhimit. Por, kryetari I kesaj organizate ne fillim te muajit gusht ka theksuar se kjo organizate nuk ka asnje mundesi ne rritjen e naftes edhepse me vone kryetari ne fjale permend edhe mundesine e rritjes se kapacitetit dhe ne praktik Opek ka prodhuar perafersisht maksimumin e kapacitetit te vet. Pasiqe antaret e kesaj organizate pergjat periudhes se gjat ku cmimi I naftes ishte ne shkalle te ulet, nuk arriten dot te bejne investime duhura ne industrine e naftes per te rritur kapacitetin e tyre te prodhimit te naftes.
Ne mesin e vezhgueseve dhe analisteve te ketyre ceshtjeve shtrohet pyetja se kush ka qene perfituesi I vertet ne rritjen e cmimit te naftes ?
Ne pamje te pare duket qe vendet prodhuese te naftes kane perfituar nga keto cmime . Por kuptohet qe kushtet e tanishme te antareve te opekut ,ne krahesim me krizen e cmimit te naftes ne vitet e 1997 -99 jane shume me e volitshme. Ne vecanti kur ne ate kohe vendet ne fjale ishin te perballuar me nje deficit te buxhetit . Analistet e naftes jane te mendimit se po te verehet cmimi i realt i naftes , kjo rritje e cmimit nuk jane shume per tu cuditur pasiqe kur te behet nje krahesim me cmimet e pjeseve te indrustrise naftes jane te cmimit te larte . Pervec kesaj fluktacionet e vlerese se dollarit dhe euros kane qene ne dem te vendeve eksportuese te naftes.
Analistet thone se edhepse cmimi I naftes prej vitit 1999 deri ne vitin 2004 eshte rritur per kater here me shume, por nuk ka shkaktuar shokun e naftes se vitit 1970 . Ndersa kompanite shumkombeshe te shteteve te medha qe blejne naften mundohen qe te perfitojne nga kjo rritje e cmimit te naftes dhe me vendet eksportuese te naftes te bejne marveshje te reja tregtare. Por nje ceshtje tjeter teper interesante eshte sjellja e amerikes perball rritjes se cmimit te naftes dhe perkunder reakcioneve te meparshme te rritjes se cmimit te naftes ishin shume te ftohta dhe pa zhurme propaganduese dhe kete radhe nuk mbajten mbledhje te jashtzakonshme te mediave. Ne keto rrethana ku cmimi I naftes kishte nje rritje te vazhdueshme dhe pritej qe amerika te perdor rezervat e vet ate naftes por ndodhi e kunderta dhe edhe me teper ka rritur rezervat e naftes . Ka gjasa qe amerika me nje apati te plote perball rritjes se cmimit te naftes ka synuar qe ne menyre indirekte te menjanoj dhe ti ve ne presion konkurrentet e vet ne Europe dhe ne azi.
Nga ana tjeter disa analiste tjere jane te mendimit se rrethanat politike , tregtare dhe ekonimike te botes ne krahesim me deceniet e kaluara kane ndryshuar dhe duke patur parasysh rritjen e konkurences boterore ne arenat tregtare dhe investiture pritet qe cmimi i naftes te mos bie nen cmimin e parapare pasiqe edhe cmimet per nxjerjen e naftes jane shtrejtuar. Me kete ka marre fund epoka e cmimeve te ulta te energjise se perfituar nga fosilet.
Perfituesit e vertet te rritjes se cmimit te naftes
Javen e kaluar rritja e vazhdueshme e cmimit te naftes ka terhequr vemendjen e qarqeve politike dhe ekonimike te botes.
Ka mesi I muajit gusht cmimi I cdo barell nafte ne tergjet shkembimeve nderkimbtare arriti cmimin me se 59 $ cmim ky qe ne 25 vitet e fundit ka qene I pashembullt . Madje edhe cmimi I naftes per muajin shtator ne tregun e nju jorkut arriti 59.40 cent qe ne fakt eshte cmimi I papare ne historine e kembimit te naftes ne tregun e nju jorkut prej vitit 1983.
Rritja e pashembullt e cmimit te naftes eshte si pasoje e ndikimit te nje varg faktoresh ekonomik dhe atyre joekonomik. Intensifikimi I krizes ne rajonin e lindjes se mesme dhe irakut si pasoje e luftedashjes se amerikaneve nuk ka asnje lidhje me faktoret ekonomik por faktori psiqik ka ndikuar ne rritjen e cmimit te naftes.
Rritja e rezervimeve te naftes ,kapaciteti I ulet i opekut per prodhim te naftes probleme te rafinimit te naftes dhe rritja e kerkeses se naftes nga ana e kines jane te gjithe keto shkaqet ekonomike te rritjes se cmimit te naftes. Kina si importuesi I dyte pas amerikes ne bote dhe ne vitin 2004 ka shenuar nje rritje per 40%. Njohesit e tregut te naftes edhe tensionimin e mardhenieve mes kompanise se naftes Jukas me qeverine Ruse e shohin si nje nder faktoret qe kane ndikuar ne kete rritje. Mirepo, kjo kjo kompani e naftes mbulon veten 2% te naftes se pergjithshme ne naftes boterore dhe nuk eshte e mundur qe te ndikoje deri ne ate shkalle.
Prodhimi actual boteror I naftes eshte 80 milion barrel ne dite dhe organizata e opekut perben vetem 1/3 te prodhimit boteror . Me rritjen e cmimit te naftes u shtuan kerkesat nga kjo organizate per te rritur kapacitetin e vet te prodhimit. Por, kryetari I kesaj organizate ne fillim te muajit gusht ka theksuar se kjo organizate nuk ka asnje mundesi ne rritjen e naftes edhepse me vone kryetari ne fjale permend edhe mundesine e rritjes se kapacitetit dhe ne praktik Opek ka prodhuar perafersisht maksimumin e kapacitetit te vet. Pasiqe antaret e kesaj organizate pergjat periudhes se gjat ku cmimi I naftes ishte ne shkalle te ulet, nuk arriten dot te bejne investime duhura ne industrine e naftes per te rritur kapacitetin e tyre te prodhimit te naftes.
Ne mesin e vezhgueseve dhe analisteve te ketyre ceshtjeve shtrohet pyetja se kush ka qene perfituesi I vertet ne rritjen e cmimit te naftes ?
Ne pamje te pare duket qe vendet prodhuese te naftes kane perfituar nga keto cmime . Por kuptohet qe kushtet e tanishme te antareve te opekut ,ne krahesim me krizen e cmimit te naftes ne vitet e 1997 -99 jane shume me e volitshme. Ne vecanti kur ne ate kohe vendet ne fjale ishin te perballuar me nje deficit te buxhetit . Analistet e naftes jane te mendimit se po te verehet cmimi i realt i naftes , kjo rritje e cmimit nuk jane shume per tu cuditur pasiqe kur te behet nje krahesim me cmimet e pjeseve te indrustrise naftes jane te cmimit te larte . Pervec kesaj fluktacionet e vlerese se dollarit dhe euros kane qene ne dem te vendeve eksportuese te naftes.
Analistet thone se edhepse cmimi I naftes prej vitit 1999 deri ne vitin 2004 eshte rritur per kater here me shume, por nuk ka shkaktuar shokun e naftes se vitit 1970 . Ndersa kompanite shumkombeshe te shteteve te medha qe blejne naften mundohen qe te perfitojne nga kjo rritje e cmimit te naftes dhe me vendet eksportuese te naftes te bejne marveshje te reja tregtare. Por nje ceshtje tjeter teper interesante eshte sjellja e amerikes perball rritjes se cmimit te naftes dhe perkunder reakcioneve te meparshme te rritjes se cmimit te naftes ishin shume te ftohta dhe pa zhurme propaganduese dhe kete radhe nuk mbajten mbledhje te jashtzakonshme te mediave. Ne keto rrethana ku cmimi I naftes kishte nje rritje te vazhdueshme dhe pritej qe amerika te perdor rezervat e vet ate naftes por ndodhi e kunderta dhe edhe me teper ka rritur rezervat e naftes . Ka gjasa qe amerika me nje apati te plote perball rritjes se cmimit te naftes ka synuar qe ne menyre indirekte te menjanoj dhe ti ve ne presion konkurrentet e vet ne Europe dhe ne azi.
Nga ana tjeter disa analiste tjere jane te mendimit se rrethanat politike , tregtare dhe ekonimike te botes ne krahesim me deceniet e kaluara kane ndryshuar dhe duke patur parasysh rritjen e konkurences boterore ne arenat tregtare dhe investiture pritet qe cmimi i naftes te mos bie nen cmimin e parapare pasiqe edhe cmimet per nxjerjen e naftes jane shtrejtuar. Me kete ka marre fund epoka e cmimeve te ulta te energjise se perfituar nga fosilet.