Re: BB le menjane gjuhen diplomatike
Per ata qe nuk e dine saktesisht per cfare behet fjale, nje artikull nga
www.gazeta-shqip.com. Te tjeret e kane kursorin ne krahun e djathte te ekranit
-------------------------------------------------
Kriza energjetike, BB shuplakë qeverisë dhe KESH-it
Nadir Mohamed: Qeveria anashkaloi paralajmërimet e Bankës Botërore
Qeveria shqiptare dhe Korporata Elektroenergjetike kanë marrë një shuplakë të fortë nga misioni i Bankës Botërore në Shqipëri, i cili ja ka faturuar krizën energjetike që po kalon vendi keqmenaxhimit që i është bërë situatës, si nga autoritetet politike ashtu edhe ato administrative. Kreu i BB-së, Nadir Mohamed, në një konferencë të hapur për shtyp, ka vënë gishtin veçanërisht mbi drejtuesit e Korporatës, duke dhënë versionin e tij për shkaqet dhe arsyet që sollën krizën energjetike në Shqipëri. Ai ka zbuluar ndër të tjerash se qeveria dhe KESH-i ishin paralajmëruar nga Banka Botërore për problemet që mund të haste vendi, duke deklaruar se rekomandimet e specialistëve të misionit u anashkaluan nga qeveria shqiptare.
Zoti Mohamed cili është këndvështrimi juaj për krizën energjetike që ka kapur Shqipërinë dhe ç‘mund të na thoni për gjendjen aktuale të KESH-it?
Energjia është një nga sektorët më të rëndësishëm për vendin dhe ka ndikim në të gjithë sektorët e tjerë, prandaj dhe Banka Botërore i ka dhënë shumë prioritet këtij sektori, si në financimin e projekteve, dialogut të politikave etj. Interesat tona lidhen pikërisht me faktin se sektori është i reformuar dhe kontribuon në rritjen ekonomike. Janë disa faktorë të rëndësishëm në sektorin e energjetikës, brenda të cilëve do të doja të veçoja tre aspekte, situatën afatshkurtër, atë afatmesme dhe atë afatgjatë. Kur bëhet fjalë për periudhën afatshkurtër, mund të themi se moti dhe situata energjetike në rajon janë jashtë varësisë së qeverisë shqiptare dhe KESH-it. Këtë sezon nuk ka pasur reshje të mjaftueshme dhe kjo është një nga arsyet e krizës energjetike. Po ashtu, edhe situata në rajon ka qenë jo e mirë. Për të gjetur zgjidhjen në një periudhë afatshkurtër nuk na mbetet gjë tjetër veçse të lutemi që të bjerë shi ose të merren masat maksimale që të rritet sa më shumë importi i energjisë.
Nga pikëpamja e periudhës afatmesme dhe afatgjatë, problemet e energjisë duhen trajtuar hollësisht për të gjetur një zgjidhje përfundimtare.
Mendoni se kriza që po kalon vendi ka ardhur si pasojë e keqmenaxhimit nga ana e KESH-it?
Menaxhimi i KESH-it është edhe përgjegjësi e qeverisë shqiptare, sepse ajo është një ndërmarrje publike. BB dhe qeveria shqiptare kanë rënë dakord që KESH-i të plotësojë disa objektiva 3-mujorë ose njëmujorë. Ndër objektivat kryesorë është ulja e humbjeve teknike, ndërsa objektivi i dytë ka të bëjë me arkëtimet energjetike. Këto dy tregues janë shumë të rëndësishëm për gjendjen ekonomiko-financiare të Korporatës. Për vitin e kaluar, KESH-i nuk i ka plotësuar këto objektiva. Për 4 vjet (2001-2005) KESH-i i kishte përmbushur këto objektiva dhe tani për një vit ka përmbysur gjithçka, duke mos i plotësuar këto objektiva. Situata ka ardhur duke u përkeqësuar gjashtëmujorin e dytë të vitit 2006. Këto masa janë 100 për qind përgjegjësi e KESH-it dhe duhet shumë punë për të ndryshuar situatën. Importi i energjisë në kohën e duhur është sërish përgjegjësi e KESH-it, instalimi i matësve është gjithashtu përgjegjësi e KESH-it. Hapi i zbatimit të projekteve është sërish përgjegjësi e KESH-it. KESH-i është agjencia kryesore e zbatimit të 3 projekteve të Bankës Botërore dhe ne duam që korporata të ketë kapacitetet e duhura për zbatimin e këtyre projekteve. Mendoj se KESH-i duhet të bëjë më shumë për sa i përket menaxhimit financiar të vetvetes.
Çfarë ka bërë Banka Botërore si monitoruese e drejtpërdrejtë e projekteve energjetike në Shqipëri për të parandaluar krizën dhe a janë zbatuar rekomandimet e specialistëve të saj nga ana e KESH-it?
Për të qenë sa më të saktë, një pjesë e faktorëve që ndikuan në krizën energjetike nuk kanë qenë në dorën e KESH-it. Në Shqipëri paguhet vetëm një e treta e energjisë, ndërsa dy të tretat ose vidhen, ose nuk paguhen. Kjo është tërësisht përgjegjësi e KESH-it dhe e konsumatorëve. Energjia elektrike nuk është më një mall pa para dhe në një situatë normale vendi duhet të importojë gjysmën e energjisë që prodhon me çmime dy ose tre herë më të larta dhe kështu që dikush duhet të paguajë këtë energji. Për ne, kanë qenë shumë zhgënjyese treguesit e KESH-it, prandaj dhe kërkojmë një punë më të mirë nga KESH-i dhe një ndërgjegjësim nga ana e konsumatorëve. Disa rekomandime teknike nuk janë ndjekur deri në fund. E kemi paralajmëruar KESH-in për këtë situatë dhe masat duhet të ishin marrë me kohë, si për sigurimin e importit ashtu edhe në menaxhimin më të mirë të rezervave hidrike.
A ka ndonjë zgjidhje që duhet adoptuar nga qeveria shqiptare dhe KESH-i në mënyrë që të mos mbetemi vetëm në premtime, të cilat janë bërë edhe në të kaluarën?
Qeveria duhet të ecë më shpejt për sa i përket privatizimit të Divizionit të Shpërndarjes në KESH. Ajo duhet të liberalizojë tregun e burimeve prodhuese të qeverisë. Po ashtu, qeveria duhet të shlyejë të gjitha detyrimet financiare që ka ndaj KESH-it. Është e papranueshme që ndërmarrjet publike nuk paguajnë detyrimet e veta, duke akumuluar borxhin shtetëror ndaj KESH-it. KESH dhe qeveria duhet të bashkëpunojmë që çdo familje të ketë matësin e saj. Gjithmonë ka kërkesa të vazhdueshme për matës dhe kjo situatë duhet zgjidhur, duke bërë një studim të situatës për t‘u zgjidhur njëherë e mirë problemi. Qeveria ka ndeshur në probleme me importin e energjisë që vijnë nga ligji i prokurimeve dhe ne i kemi sugjeruar asaj, të fus një ligj të ri për sa i përket rregullave të eksport-importit të energjisë.
Si po ecin punët në zhvillimin e projekteve për ndërtimin e burimeve termike apo hidrike, në të cilat Banka Botërore ka marrë pjesë e projekteve?
Për ne është me rëndësi që të përqendrohemi në ato çfarë duhen bërë dhe çfarë mund të bëhen. Ka një sërë projektesh që pritet të fillojnë zbatimin dhe TEC-i Vlorës është një nga ata. Ka shumë projekte të tjera, që kanë të bëjnë me linjat e transmetimit dhe intrekoneksionit dhe implementimi me shpejtësi i tyre është përgjegjësi e qeverisë shqiptare dhe e agjencive zbatuese të tyre. Këto natyrisht që nuk do të zgjidhin krizën aktuale, sepse ndërtimi i një TEC-i kërkon 18 muaj kohë, ndërsa për ndërtimin e një hidrocentrali duhen 3 vjet. Pra, duhet filluar që tani për të mos pasur krizë në të ardhmen e afërt. Vendi ka potenciale të shumta në Bushat, në Skavicë në Kalimash dhe nëse do të kishte një sistem të mirë për sa i përket tërheqjes së investitorëve të huaj, qeveria mund të përshpejtonte hapin edhe për sa u përket hidrocentraleve të vegjël. HEC-et e vegjël nuk e zgjidhin problemin, por nëse do të kishte shumë, bashkërisht ato mund të përbënin një burim të rëndësishëm.
----------------------------------------
