alinos
Forumium maestatis
Studentllëku dhe Rinia Shqiptare
Studentllëku dhe rinia shqiptare
Nga Besjan Pesha
Botuar te Gazeta Shekulli dt. 28.10.2003
Si të gjitha gjërat që mbarojnë me “ëk” edhe studentllëku shqiptar është në gjendjen më të mjeruar ose, e parë nga një këndvështrim më optimist, është në majat e negativitetit. Sigurisht që të qenit student të jep një shije të mirë këtu tek ne por a e dini cfarë o studentë e miq të dashur, ËSHTË FALSE. Gjithë kjo mori konkursesh, maratonë e paparë miqsh, informacioni, librash, parash, ankandesh, debate televizive, deklarata ministrash, kryeministrash, dekanësh e rektorësh nuk prodhon gjë tjetër vecse shtrembërim imazhi e drejtimi, verbim të syve.
Pyetja nuk vonoi sigurisht, cfarë do të na verbojë, cfarë nuk shikojmë??
Po flisja me një mikun tim, djalë i mirë, djalë bisnesmeni por dhe i zgjuar. Babai i tij ia kishte paguar një dorë të mirë parash (ne valutë kuptohet) për tu futur në shkollë dhe sot ky djalë pas i ka konsumuar ca vite universitet fillon dhe bën llogaritë. Një provim bën 100-150 $ kështu që me 8-10 të tillë në vit që ka patur ka paguar 6 syresh. Pra rreth 800 $ në vit për të marrë provimet. Erdhi pyetja tjetër, përse duhet që të paguajë. Sepse kështu e mësuan, ai nuk e njojti ndonjëherë sistemin e ndershëm. Imagjinoni sikur do të lindnit në një botë që ecën me kokposhtë. As do të përpiqeshit fare ta ngrinit kokën lart. E ctë mira do të sillte??
Po të vazhdojmë me llogaritë e djalit na del se e ka marrë edhe një shtëpi me qira as larg as afër qendrës të cilën nuk e ndan me njeri sepse duhet të marri në të ndonjë gocë herë pas here sepse helbete, është djalë i ri. E pra 200 $ x 9 muaj bëjnë 1800 $ në vit.
Normalisht buxheti mujor për shpenzimet e tjera do të jetë pak i kripur sepse bisnesi i familjes nuk ecën dhe aq keq kështu që i merr edhe 400 $ të tjera për ti shpenzuar si ta dijë vetë dhe 200 $ për shpenzime extra pra 5400 $ në vit.
Pra kemi rreth 32.000 $ të shpenzuara për një shkollë katër vjecare ( se ka nga ato që zgjasin edhe 6) por kësaj shume i duhet shtuar edhe investimi fillestar prej 8000 $ që i miri baba dha diku kushedi për shkollimin e djalit. Pra që të marrësh një degë të mirë dhe ta mbarosh në Universitetin e Tiranës duke jetuar si njeri, duke patur të gjitha kushtet edhe pak fare lluks të nevojiten 40.000 $.
E pra ky miku im ishte në një dilemë të madhe për të ardhmen e tij. Më në fund arriti ta kuptonte se e gjitha kjo ishte shumë false dhe se ishte një prodhim fantastic i mashtrusollogjisë shqiptare. Ai mbaron shkollën dhe nuk di se për cfarë e ka mbaruar ndërkohë që është i sigurtë që vendin e punës do ta gjejë shumë më shpejt se ata të tjerët që ia kanë idenë se cfarë studiuan për katër a më shumë vjet. Dhe pikërisht këtu fillon paniku i këtij djali ndoshta naiv port ë zgjuar. Po nqs bisnesi i familjes së tij dështon? Po sikur sistemi të forcohet e të ndryshohet dhe mentalitetin punëdhënës e marrës ta pushtoj meritokracia? Atëherë do të jetë sikur të gjitha këto shpenzime e investime, mundime dhe ëndrra të mos kishin egzistuar kurrë.
Kalojmë pak edhe në ekstremin tjetër. Një miku im tjetër por kësaj rradhe jo i kamur por i varfër, me një baba buxhetor e një nënë pa punë fiton shkollën. Në të njëjtën kohë fillon edhe ky e bën llogaritë e shkollës së tij.
Nuk ka për ti haruar kurrë ato muaj vere kur krahas stresit të mësimeve dhe kurseve i duhej të përballonte shikimin skeptic të të atit që poi jepte cfarë kishte për të ndjekur kurse e për të përballuar jetën e shtrenjtë të metropolit. Nuk ka për të harruar fjalët që dëgjonte nga djem të tjerë që e gjuanin me rromuzet e tyre pa krike ‘ Kot sa lexon, sa jemi NE që do japim pare ku mbetet vend për JU’. Nuk ka për të harruar se si personi i ulur në krahun e tij në sallën e konkursit e mbaroi atë në 15 minuta dhe u rendit i dyti. Nuk ka për të harruar se ditën e parë ishte shpallur fitues në lista kurse tre ditë më pas rezultonte i djegur shkrumb e hi. E nuk ka për të harruar as ofendimet e sekretareve, kancelarëve e kudiune se kush e të bërtiturat të luturat të qarat e tij derisa më në fund e pranuan. E pranuan në Universitetin e Tiranës.
Si një përkatës i shtreses së varfër shkon me devotshmëri dhe kërkon një dhomë në konviktet e Qytetit Studenti. Mendon se është e lehtë sepse fund ii fundit i takonte një dhomë aty. Por jo nuk është dhe aq e thjeshtë sepse kujdestari i thotë që ska më vende dhe nuk e ndihmon dot. Pra iu desh të rifillontë odisenë e të bërtiturave, luturave, thirrjeve derisa më në fund ia japin dhomën e dashur. Dhomën me tre krevate e tre njerëz Brenda, pa ngrohje për dimrin, plot me lagështi ku uji bënte nga një vizitë kortezie tek rubineti i ndryshkur vetëm në ditë festash kur ishte i ngeshëm. Dhomën në katin e peste e me dushe në kat të parë ku një kujdestar tjetër mbante celësat e kashtës e i linte të qelbeshin erë jo servilat. Dhomën ku një mëngjes të bukur dimri ndërsa po shpëlante fytyrën me ujin briskë të ftohtë e gjen veten para pasqyrës së neurollogjisë me një paralizë faciale për të kuruar për dy muaj rrjesht.
Nuk i harron kollaj ky miku im leksionet e shpifura, talljet e pedagogëve, notat e mira të atyre që nuk vinin fare e medaljen e argjentë të dikujt që nuk egzistonte si student. Netët e pagjuma majë librave të përkthyer keq nga dora e ndonjë studenti që donte vetëm të merrte vitin. Si mund të harronte paradën e modës që bënte një herë në javë përpara profesor-doktorit të fiskulturës i cili kërkontë vetëm të zhvisheshin e të rivisheshin sa herë të thoshte ai si edhe të blenin një libër për provimin e fundvitit që nuk egzistonte.
E pra ky miku im megjithatë do ia dali mbanë. Me një punë herë si kamarier, herë si banakier, herë si mbushës topi diku në një firmë atje do t’ ia arrijë qëllimit. Do të mbarojë studimet e larta. Llogaritë e tij tani mbetën pak pezull sepse që historia të vazhdojë me të njëjtin ritëm duhet të rifillohet nga fillimi. Duhen përsëri para, miq të bërtitura, të lutura, të qara e të shara për të siguruar punë. Por tashti ai është i sigurtë që do ia dali mbanë, sepse u mësua. Vecse ka një gjë për tu theksuar fort. Nuk i shkon fare në mendje që të bëhet një njeri i ndershëm, të punojë për të ngritur shtetin demokratik të të drejtës apo meritokracinë. Jo!! Në mendjen e tij ka vetëm një synim. Tia bëjë nënën këtij shteti që ia bëri nënën. Le të gjendet edhe ai njëherë nga ana tjetër e medaljes pa nami le të behët. LE TË BËHET NAMI!
Të dyja palët fundin e kanë të njëllojtë, njëra palë do përpiqet të jetojë sic është mësuar me kokë poshtë kurse pala tjetër do të mundohet që të jetojë edhe ajo me kokë poshtë.
Po kush do ta rregullojë këtë vend, kush do ta forcojë shtetin Shqiptar, kush do promovojë vlerat e reja të demokracisë e shtetin e te drejtës, kush do të kujdeset që të mos ketë më korrupsion, varfëri, vrasje e krim të organizuar. Ah po, ata që studjojnë jashtë shtetit. Ata janë shpresa jonë e vetme. Po nqs ata janë shpresa jonë e vetme dhe studentët e universiteteve tona janë pengesa jonë kryesore drejt perëndimit të madh përse të mos i mbyllim fare Universitetet tona. Përse gjithë kjo luftë, gjithë kjo rrumpallë për të hapur dyert e Universitetit të Tiranës apo të tjerë. E pra, ËSHTË FALSE. Gjithcka është false. Nqs nuk i thuhet Mjaft tani sa ndoshta nuk është vonë vetëm Zoti e di se ku do katandiset ky vend. Jo vetëm ai, unë e kam një ide , destination -> Kolumbia.
Përfundimi?? Për të qenë edhe konstruktiv po e jap idenë time të shpëtimit. Lëvizje shoqërore civile, studentore e mbarëqytetare ku intelektuale e punëtorë, fshatarë e qytetarë të bashkohen e të mos lejojnë degradimin e vendit te tyre nga një tufë pinjollësh arrogantë. Mjaft.
Studentllëku dhe rinia shqiptare
Nga Besjan Pesha
Botuar te Gazeta Shekulli dt. 28.10.2003
Si të gjitha gjërat që mbarojnë me “ëk” edhe studentllëku shqiptar është në gjendjen më të mjeruar ose, e parë nga një këndvështrim më optimist, është në majat e negativitetit. Sigurisht që të qenit student të jep një shije të mirë këtu tek ne por a e dini cfarë o studentë e miq të dashur, ËSHTË FALSE. Gjithë kjo mori konkursesh, maratonë e paparë miqsh, informacioni, librash, parash, ankandesh, debate televizive, deklarata ministrash, kryeministrash, dekanësh e rektorësh nuk prodhon gjë tjetër vecse shtrembërim imazhi e drejtimi, verbim të syve.
Pyetja nuk vonoi sigurisht, cfarë do të na verbojë, cfarë nuk shikojmë??
Po flisja me një mikun tim, djalë i mirë, djalë bisnesmeni por dhe i zgjuar. Babai i tij ia kishte paguar një dorë të mirë parash (ne valutë kuptohet) për tu futur në shkollë dhe sot ky djalë pas i ka konsumuar ca vite universitet fillon dhe bën llogaritë. Një provim bën 100-150 $ kështu që me 8-10 të tillë në vit që ka patur ka paguar 6 syresh. Pra rreth 800 $ në vit për të marrë provimet. Erdhi pyetja tjetër, përse duhet që të paguajë. Sepse kështu e mësuan, ai nuk e njojti ndonjëherë sistemin e ndershëm. Imagjinoni sikur do të lindnit në një botë që ecën me kokposhtë. As do të përpiqeshit fare ta ngrinit kokën lart. E ctë mira do të sillte??
Po të vazhdojmë me llogaritë e djalit na del se e ka marrë edhe një shtëpi me qira as larg as afër qendrës të cilën nuk e ndan me njeri sepse duhet të marri në të ndonjë gocë herë pas here sepse helbete, është djalë i ri. E pra 200 $ x 9 muaj bëjnë 1800 $ në vit.
Normalisht buxheti mujor për shpenzimet e tjera do të jetë pak i kripur sepse bisnesi i familjes nuk ecën dhe aq keq kështu që i merr edhe 400 $ të tjera për ti shpenzuar si ta dijë vetë dhe 200 $ për shpenzime extra pra 5400 $ në vit.
Pra kemi rreth 32.000 $ të shpenzuara për një shkollë katër vjecare ( se ka nga ato që zgjasin edhe 6) por kësaj shume i duhet shtuar edhe investimi fillestar prej 8000 $ që i miri baba dha diku kushedi për shkollimin e djalit. Pra që të marrësh një degë të mirë dhe ta mbarosh në Universitetin e Tiranës duke jetuar si njeri, duke patur të gjitha kushtet edhe pak fare lluks të nevojiten 40.000 $.
E pra ky miku im ishte në një dilemë të madhe për të ardhmen e tij. Më në fund arriti ta kuptonte se e gjitha kjo ishte shumë false dhe se ishte një prodhim fantastic i mashtrusollogjisë shqiptare. Ai mbaron shkollën dhe nuk di se për cfarë e ka mbaruar ndërkohë që është i sigurtë që vendin e punës do ta gjejë shumë më shpejt se ata të tjerët që ia kanë idenë se cfarë studiuan për katër a më shumë vjet. Dhe pikërisht këtu fillon paniku i këtij djali ndoshta naiv port ë zgjuar. Po nqs bisnesi i familjes së tij dështon? Po sikur sistemi të forcohet e të ndryshohet dhe mentalitetin punëdhënës e marrës ta pushtoj meritokracia? Atëherë do të jetë sikur të gjitha këto shpenzime e investime, mundime dhe ëndrra të mos kishin egzistuar kurrë.
Kalojmë pak edhe në ekstremin tjetër. Një miku im tjetër por kësaj rradhe jo i kamur por i varfër, me një baba buxhetor e një nënë pa punë fiton shkollën. Në të njëjtën kohë fillon edhe ky e bën llogaritë e shkollës së tij.
Nuk ka për ti haruar kurrë ato muaj vere kur krahas stresit të mësimeve dhe kurseve i duhej të përballonte shikimin skeptic të të atit që poi jepte cfarë kishte për të ndjekur kurse e për të përballuar jetën e shtrenjtë të metropolit. Nuk ka për të harruar fjalët që dëgjonte nga djem të tjerë që e gjuanin me rromuzet e tyre pa krike ‘ Kot sa lexon, sa jemi NE që do japim pare ku mbetet vend për JU’. Nuk ka për të harruar se si personi i ulur në krahun e tij në sallën e konkursit e mbaroi atë në 15 minuta dhe u rendit i dyti. Nuk ka për të harruar se ditën e parë ishte shpallur fitues në lista kurse tre ditë më pas rezultonte i djegur shkrumb e hi. E nuk ka për të harruar as ofendimet e sekretareve, kancelarëve e kudiune se kush e të bërtiturat të luturat të qarat e tij derisa më në fund e pranuan. E pranuan në Universitetin e Tiranës.
Si një përkatës i shtreses së varfër shkon me devotshmëri dhe kërkon një dhomë në konviktet e Qytetit Studenti. Mendon se është e lehtë sepse fund ii fundit i takonte një dhomë aty. Por jo nuk është dhe aq e thjeshtë sepse kujdestari i thotë që ska më vende dhe nuk e ndihmon dot. Pra iu desh të rifillontë odisenë e të bërtiturave, luturave, thirrjeve derisa më në fund ia japin dhomën e dashur. Dhomën me tre krevate e tre njerëz Brenda, pa ngrohje për dimrin, plot me lagështi ku uji bënte nga një vizitë kortezie tek rubineti i ndryshkur vetëm në ditë festash kur ishte i ngeshëm. Dhomën në katin e peste e me dushe në kat të parë ku një kujdestar tjetër mbante celësat e kashtës e i linte të qelbeshin erë jo servilat. Dhomën ku një mëngjes të bukur dimri ndërsa po shpëlante fytyrën me ujin briskë të ftohtë e gjen veten para pasqyrës së neurollogjisë me një paralizë faciale për të kuruar për dy muaj rrjesht.
Nuk i harron kollaj ky miku im leksionet e shpifura, talljet e pedagogëve, notat e mira të atyre që nuk vinin fare e medaljen e argjentë të dikujt që nuk egzistonte si student. Netët e pagjuma majë librave të përkthyer keq nga dora e ndonjë studenti që donte vetëm të merrte vitin. Si mund të harronte paradën e modës që bënte një herë në javë përpara profesor-doktorit të fiskulturës i cili kërkontë vetëm të zhvisheshin e të rivisheshin sa herë të thoshte ai si edhe të blenin një libër për provimin e fundvitit që nuk egzistonte.
E pra ky miku im megjithatë do ia dali mbanë. Me një punë herë si kamarier, herë si banakier, herë si mbushës topi diku në një firmë atje do t’ ia arrijë qëllimit. Do të mbarojë studimet e larta. Llogaritë e tij tani mbetën pak pezull sepse që historia të vazhdojë me të njëjtin ritëm duhet të rifillohet nga fillimi. Duhen përsëri para, miq të bërtitura, të lutura, të qara e të shara për të siguruar punë. Por tashti ai është i sigurtë që do ia dali mbanë, sepse u mësua. Vecse ka një gjë për tu theksuar fort. Nuk i shkon fare në mendje që të bëhet një njeri i ndershëm, të punojë për të ngritur shtetin demokratik të të drejtës apo meritokracinë. Jo!! Në mendjen e tij ka vetëm një synim. Tia bëjë nënën këtij shteti që ia bëri nënën. Le të gjendet edhe ai njëherë nga ana tjetër e medaljes pa nami le të behët. LE TË BËHET NAMI!
Të dyja palët fundin e kanë të njëllojtë, njëra palë do përpiqet të jetojë sic është mësuar me kokë poshtë kurse pala tjetër do të mundohet që të jetojë edhe ajo me kokë poshtë.
Po kush do ta rregullojë këtë vend, kush do ta forcojë shtetin Shqiptar, kush do promovojë vlerat e reja të demokracisë e shtetin e te drejtës, kush do të kujdeset që të mos ketë më korrupsion, varfëri, vrasje e krim të organizuar. Ah po, ata që studjojnë jashtë shtetit. Ata janë shpresa jonë e vetme. Po nqs ata janë shpresa jonë e vetme dhe studentët e universiteteve tona janë pengesa jonë kryesore drejt perëndimit të madh përse të mos i mbyllim fare Universitetet tona. Përse gjithë kjo luftë, gjithë kjo rrumpallë për të hapur dyert e Universitetit të Tiranës apo të tjerë. E pra, ËSHTË FALSE. Gjithcka është false. Nqs nuk i thuhet Mjaft tani sa ndoshta nuk është vonë vetëm Zoti e di se ku do katandiset ky vend. Jo vetëm ai, unë e kam një ide , destination -> Kolumbia.
Përfundimi?? Për të qenë edhe konstruktiv po e jap idenë time të shpëtimit. Lëvizje shoqërore civile, studentore e mbarëqytetare ku intelektuale e punëtorë, fshatarë e qytetarë të bashkohen e të mos lejojnë degradimin e vendit te tyre nga një tufë pinjollësh arrogantë. Mjaft.
