Një burrë dhe një grua, lufta për dominim
Regjisori 27-vjeçar nga Maqedonia tregon sfidën e regjisë së parë në Teatrin Kombëtar në Tiranë. Marrëdhëniet absurde të sekseve, në dramën e Edward Albee-it “Kush ka frikë nga Virginia Woolf”</p>
Çdo ditë në këto dy muaj regjisori Kushtrim Bekteshi punon në Teatrin Kombëtar. Puna e vazhdueshme, është sipas tij, rruga e vetme për të realizuar një shfaqje të vështirë, siç është “Kush ka frikë nga Virginia Woolf”, e dramaturgut amerikan Edward Albee. Një vepër e vështirë nuk i kufizon mundësitë e regjisorit, përkundrazi e vë atë në pozita edhe më nxitëse, më krijuese.</p>
Bekteshi 27-vjeçar i cili për herë të parë po vë në skenë një projekt me Teatrin Kombëtar në Tiranë, para se të merret me një autor si Albee, ka provuar “Vojcek” nga George Bihner, në Teatrin e Shkupit.</p>
Premiera në mes të muajit nëntor, ka protagonistë aktorët Eva Alikaj, Viktor Zhusti, Eftjola Laçka dhe Helidon Fino.</p>
Kur lexon veprën e Edward Albee “Kush ka frikë nga Virginia Woolf”, pyetja që mezi pret t’ia bësh regjisorit të saj është: Si i ke konceptuar Martën dhe Xhorxhin, personazhe sa komplekse aq edhe intrigues?</p>
Mundohem të jem sa më pranë asaj që ka shkruar Edward Albee. Ai i ka krijuar shumë bukur këto personazhe. Qëllimi im dhe i ekipit është që të hyjmë thellë tyre dhe t’i paraqesim sa më të plotë. Në fillim të veprës të krijohet përshtypja sikur është Marta, ajo që dominon, ndërsa Xhorxhi i nënshtruari.</p>
Por, më pas ndërrohen pozitat. Që të dy personazhet janë të fuqishëm në natyrën e tyre, çdo ditë ka një strategji në luftën që bëjnë, në luftën për dominim. Siç i përshkruan edhe vetë Albee: “Marta vjen me zhurmë” kurse “Xhorxhin i heshtur, por kur godet, godet shumë fuqishëm”.</p>
Cilat tipare theksohen te njëri dhe te tjetri?</p>
Marta në vetvete mbart një forcë shkatërruese, ndërsa Xhorxhi harmonie. Është një luftë midis kaosit dhe harmonisë, në të cilën i pari duket fitimtar, derisa vjen ai moment që krijohet një harmoni e përgjithshme.</p>
Marta mbart në vetvete një shthurje, e cila është një refleks i dramës së saj me babain, burrin, alkoolin që nuk di ta kontrollojë. Po u humb ai tipar i personazhit, humb një aspekt shumë i rëndësishëm.</p>
E gjithë drama është ndërtuar me jetën e 2 çifteve, të zhurmshmit (Marta edhe Xhorxhi) dhe të heshturit (Niku dhe Hani). Po ata si i keni menduar?</p>
Niku dhe Hani janë çelësi i zbërthimit të dramës së çiftit të parë. Edhe ata kanë dramën e tyre, nuk kanë fëmijë, kanë probleme bashkëshortore.</p>
Por ndryshimi, qëndron se të parët i shfaqin haptas problemet e tyre, i prekin deri në palcë, kurse këta të fundit janë të maskuar, i fshehin, mbajnë një distancë, shumë tema i lënë pa diskutuar. Çifte si Marta dhe Xhorxhi tregojnë se janë më të afërt me njëri-tjetrin.</p>
Edhe nëse në ato që thuhen ka shumë dhembje, shumë klithje, ata kështu njihen. Nëse ka maska, tema të padiskutushme dhe tabu, atëherë krijohen probleme edhe më të mëdha. Fundi i veprës e jep qartë mesazhin. Marta dhe Xhorxhi nuk jetojnë dot pa njeri-tjetrin, kurse Hani dhe Niku shkatërrohen.</p>
Kushtrim, ti vjen nga Maqedonia dhe është hera e parë që punon me këta aktorë.
Ke arritur t’i njohësh sa duhet?</p>
Unë nuk i kam njohur personalisht, por kam parë punë të tyre. Kam kontaktuar me ta edhe më herët. Nga Eva Alikaj kam parë “Lola Blaun” që kishte ngjyrat e personazhit të Martës.</p>
Shihet që aktorja i ka ato aftësi të brendshme për ta realizuar këtë rol dhe është kreative. E njëjta gjë mund të thuhet edhe për Zhustin. Është një aktor me konkretësi të jashtëzakonshme. Helidoni Fino dhe Eftiola Laçka, mendoj se kanë një figurë shumë të bukur artistike.</p>
I kam parë në disa shfaqje, Eftiolën te “Daja Vanja” ku ka bërë një rol shumë të mirë, kurse Helidonin te “Berberi i Seviljes”. Përzgjedhja nuk ka qenë e rastësishme. Jam i kënaqur me ekipin që kam, them që është një përzgjedhje shumë e saktë për këtë vepër.</p>
E ke ndjerë ndikimin e përvojave që kanë sidomos aktorët Viktor Zhusti dhe Eva Alikaj?</p>
Gjëja më e bukur që ndodh në krijimin e një shfaqjeje është kur mes regjisorit dhe aktorëve ka marrëdhënie, kur nuk jepet vetëm nga njëra anë. Këtu kemi krijuar një marrëdhënie, japim dhe marrim nga njeri-tjetri për t’i bërë gjërat sa më të plota.</p>
Ku qëndron vështirësia e Edward Albee-it?</p>
Autorët e mëdhenj ta japin rrugë dhe dorë të lirë për mënyrën tënde të interpretimit. Duke interpretuar në mënyrën tënde, e rëndësishme është të mos humbasësh esencën dhe thelbin e veprës. Çdo vepër e madhe është një sfidë. Është një rrezik, por edhe një mundësi e mirë.</p>
Nuk është hera e parë që merrem me vepra të vështira. Mund të përmend “Vojcek” e Bihner-it në Teatrin e Shkupit dhe “Figaro shkurorëzohet” në Teatrin Nacional të Maqedonisë. Por, mendoj që vështirësia të jep mundësi kreativiteti, më shumë sesa të kufizon.</p>
Vështirësia e “Virginias…” është te personazhet shumë specifikë dhe raportet shumë komplekse që ata kanë midis tyre. Por, Albee të ndihmon me faktin se secili personazh ka lëng, të jep mundësi për kreativitet, për të bërë një dramë vërtet tërheqëse dhe tronditëse. Përderisa një vepër është e shkruar bukur dhe secili personazh ka diçka për të thënë, atëherë edhe mundësia për t’i realizuar në skenë është më e madhe.</p>
Albee është ndikuar nga teatri i absurdit. Çfarë elementësh të këtij teatri ka “…Virginia Woolf”?</p>
Një aspekt shumë i rëndësishëm i kësaj vepre është loja. Personazhet bëjnë një teatër brenda teatrit. Fëmija e Martës dhe Xhorxhit, për të cilin ata flasin gjithë kohën, nuk ekziston. E gjithë bota e tyre është iluzore, ata e kanë krijuar atë për të ikur nga boshllëku i realitetit.</p>
Çifti vazhdon me këtë lojë, deri në momentin që e kupton se ky iluzion i tyre po bëhet më real se realiteti dhe në këtë moment vendosin të ballafaqohen me botën e jashtme. Është e vërtetë që vepra ka absurd.</p>
Absurdi më i madh qëndron në marrëdhënien e këtij çifti. Janë dy njerëz që duhen shumë, por mundohen të prekin edhe pikat më të dobëta të njeri-tjetrit, t’i shkaktojnë dhembje, prekin aty ku nuk prek asnjeri, me qëllimin për t’u njohur sa më shumë dhe për të qenë më të lidhur. Drama dhe dhembja që kanë, bën që ta ndiejnë njeri-tjetrin deri në palcë.</p>
Kjo më duket më absurde se dramat e teatrit të absurdit, ku dy njerëz komunikojnë, por nuk dinë çfarë të flasin me njëri-tjetrin. Pra, absurdi qëndron te marrëdhënia e tyre, komunikimi i tyre, mënyra sesi e shfaqin nevojën për ta ndjerë njeri-tjetrin.</p>
Ti ke qenë student i regjisorit Slobodan Unkovski, i njohur në Ballkan. Çfarë të ka ngelur në mendje nga leksionet e tij për teatrin?</p>
Unkovski, përveçse është një regjisor i mrekullueshëm, është edhe një pedagog që di të përcjellë te studentët metodën e tij punës.</p>
Ajo metodë më pëlqen shumë. Gjithë punën e tij si regjisor ai e bazon te puna me aktorët. Në shfaqjet e tij gjëja që bie më së shumti në sy është konkretësia interpretuese e aktorëve, raportet e qarta mes personazheve. Në shfaqjet e tij, loja e aktorëve është primare, pastaj vijnë komponentët e tjerë vizualë dhe auditivë.</p>
Sa pret nga shfaqja?</p>
Kur i futemi kësaj pune, mendojmë se ajo ka për të kënaqur jo vetëm publikun, por edhe neve. Presim që kjo gjë të ndodhë në premierën që do të vijë në Teatrin Kombëtar në mesin e muajit nëntor.(Shekulli)</p>
Ky artikull eshte marre nga: http://www.albaniasite.net/?p=24685. Per me shume artikuj te ngjashem vizitoni: http://www.albaniasite.net/?p=24685
Regjisori 27-vjeçar nga Maqedonia tregon sfidën e regjisë së parë në Teatrin Kombëtar në Tiranë. Marrëdhëniet absurde të sekseve, në dramën e Edward Albee-it “Kush ka frikë nga Virginia Woolf”</p>
Çdo ditë në këto dy muaj regjisori Kushtrim Bekteshi punon në Teatrin Kombëtar. Puna e vazhdueshme, është sipas tij, rruga e vetme për të realizuar një shfaqje të vështirë, siç është “Kush ka frikë nga Virginia Woolf”, e dramaturgut amerikan Edward Albee. Një vepër e vështirë nuk i kufizon mundësitë e regjisorit, përkundrazi e vë atë në pozita edhe më nxitëse, më krijuese.</p>
Bekteshi 27-vjeçar i cili për herë të parë po vë në skenë një projekt me Teatrin Kombëtar në Tiranë, para se të merret me një autor si Albee, ka provuar “Vojcek” nga George Bihner, në Teatrin e Shkupit.</p>
Premiera në mes të muajit nëntor, ka protagonistë aktorët Eva Alikaj, Viktor Zhusti, Eftjola Laçka dhe Helidon Fino.</p>
Kur lexon veprën e Edward Albee “Kush ka frikë nga Virginia Woolf”, pyetja që mezi pret t’ia bësh regjisorit të saj është: Si i ke konceptuar Martën dhe Xhorxhin, personazhe sa komplekse aq edhe intrigues?</p>
Mundohem të jem sa më pranë asaj që ka shkruar Edward Albee. Ai i ka krijuar shumë bukur këto personazhe. Qëllimi im dhe i ekipit është që të hyjmë thellë tyre dhe t’i paraqesim sa më të plotë. Në fillim të veprës të krijohet përshtypja sikur është Marta, ajo që dominon, ndërsa Xhorxhi i nënshtruari.</p>
Por, më pas ndërrohen pozitat. Që të dy personazhet janë të fuqishëm në natyrën e tyre, çdo ditë ka një strategji në luftën që bëjnë, në luftën për dominim. Siç i përshkruan edhe vetë Albee: “Marta vjen me zhurmë” kurse “Xhorxhin i heshtur, por kur godet, godet shumë fuqishëm”.</p>
Cilat tipare theksohen te njëri dhe te tjetri?</p>
Marta në vetvete mbart një forcë shkatërruese, ndërsa Xhorxhi harmonie. Është një luftë midis kaosit dhe harmonisë, në të cilën i pari duket fitimtar, derisa vjen ai moment që krijohet një harmoni e përgjithshme.</p>
Marta mbart në vetvete një shthurje, e cila është një refleks i dramës së saj me babain, burrin, alkoolin që nuk di ta kontrollojë. Po u humb ai tipar i personazhit, humb një aspekt shumë i rëndësishëm.</p>
E gjithë drama është ndërtuar me jetën e 2 çifteve, të zhurmshmit (Marta edhe Xhorxhi) dhe të heshturit (Niku dhe Hani). Po ata si i keni menduar?</p>
Niku dhe Hani janë çelësi i zbërthimit të dramës së çiftit të parë. Edhe ata kanë dramën e tyre, nuk kanë fëmijë, kanë probleme bashkëshortore.</p>
Por ndryshimi, qëndron se të parët i shfaqin haptas problemet e tyre, i prekin deri në palcë, kurse këta të fundit janë të maskuar, i fshehin, mbajnë një distancë, shumë tema i lënë pa diskutuar. Çifte si Marta dhe Xhorxhi tregojnë se janë më të afërt me njëri-tjetrin.</p>
Edhe nëse në ato që thuhen ka shumë dhembje, shumë klithje, ata kështu njihen. Nëse ka maska, tema të padiskutushme dhe tabu, atëherë krijohen probleme edhe më të mëdha. Fundi i veprës e jep qartë mesazhin. Marta dhe Xhorxhi nuk jetojnë dot pa njeri-tjetrin, kurse Hani dhe Niku shkatërrohen.</p>
Kushtrim, ti vjen nga Maqedonia dhe është hera e parë që punon me këta aktorë.
Ke arritur t’i njohësh sa duhet?</p>
Unë nuk i kam njohur personalisht, por kam parë punë të tyre. Kam kontaktuar me ta edhe më herët. Nga Eva Alikaj kam parë “Lola Blaun” që kishte ngjyrat e personazhit të Martës.</p>
Shihet që aktorja i ka ato aftësi të brendshme për ta realizuar këtë rol dhe është kreative. E njëjta gjë mund të thuhet edhe për Zhustin. Është një aktor me konkretësi të jashtëzakonshme. Helidoni Fino dhe Eftiola Laçka, mendoj se kanë një figurë shumë të bukur artistike.</p>
I kam parë në disa shfaqje, Eftiolën te “Daja Vanja” ku ka bërë një rol shumë të mirë, kurse Helidonin te “Berberi i Seviljes”. Përzgjedhja nuk ka qenë e rastësishme. Jam i kënaqur me ekipin që kam, them që është një përzgjedhje shumë e saktë për këtë vepër.</p>
E ke ndjerë ndikimin e përvojave që kanë sidomos aktorët Viktor Zhusti dhe Eva Alikaj?</p>
Gjëja më e bukur që ndodh në krijimin e një shfaqjeje është kur mes regjisorit dhe aktorëve ka marrëdhënie, kur nuk jepet vetëm nga njëra anë. Këtu kemi krijuar një marrëdhënie, japim dhe marrim nga njeri-tjetri për t’i bërë gjërat sa më të plota.</p>
Ku qëndron vështirësia e Edward Albee-it?</p>
Autorët e mëdhenj ta japin rrugë dhe dorë të lirë për mënyrën tënde të interpretimit. Duke interpretuar në mënyrën tënde, e rëndësishme është të mos humbasësh esencën dhe thelbin e veprës. Çdo vepër e madhe është një sfidë. Është një rrezik, por edhe një mundësi e mirë.</p>
Nuk është hera e parë që merrem me vepra të vështira. Mund të përmend “Vojcek” e Bihner-it në Teatrin e Shkupit dhe “Figaro shkurorëzohet” në Teatrin Nacional të Maqedonisë. Por, mendoj që vështirësia të jep mundësi kreativiteti, më shumë sesa të kufizon.</p>
Vështirësia e “Virginias…” është te personazhet shumë specifikë dhe raportet shumë komplekse që ata kanë midis tyre. Por, Albee të ndihmon me faktin se secili personazh ka lëng, të jep mundësi për kreativitet, për të bërë një dramë vërtet tërheqëse dhe tronditëse. Përderisa një vepër është e shkruar bukur dhe secili personazh ka diçka për të thënë, atëherë edhe mundësia për t’i realizuar në skenë është më e madhe.</p>
Albee është ndikuar nga teatri i absurdit. Çfarë elementësh të këtij teatri ka “…Virginia Woolf”?</p>
Një aspekt shumë i rëndësishëm i kësaj vepre është loja. Personazhet bëjnë një teatër brenda teatrit. Fëmija e Martës dhe Xhorxhit, për të cilin ata flasin gjithë kohën, nuk ekziston. E gjithë bota e tyre është iluzore, ata e kanë krijuar atë për të ikur nga boshllëku i realitetit.</p>
Çifti vazhdon me këtë lojë, deri në momentin që e kupton se ky iluzion i tyre po bëhet më real se realiteti dhe në këtë moment vendosin të ballafaqohen me botën e jashtme. Është e vërtetë që vepra ka absurd.</p>
Absurdi më i madh qëndron në marrëdhënien e këtij çifti. Janë dy njerëz që duhen shumë, por mundohen të prekin edhe pikat më të dobëta të njeri-tjetrit, t’i shkaktojnë dhembje, prekin aty ku nuk prek asnjeri, me qëllimin për t’u njohur sa më shumë dhe për të qenë më të lidhur. Drama dhe dhembja që kanë, bën që ta ndiejnë njeri-tjetrin deri në palcë.</p>
Kjo më duket më absurde se dramat e teatrit të absurdit, ku dy njerëz komunikojnë, por nuk dinë çfarë të flasin me njëri-tjetrin. Pra, absurdi qëndron te marrëdhënia e tyre, komunikimi i tyre, mënyra sesi e shfaqin nevojën për ta ndjerë njeri-tjetrin.</p>
Ti ke qenë student i regjisorit Slobodan Unkovski, i njohur në Ballkan. Çfarë të ka ngelur në mendje nga leksionet e tij për teatrin?</p>
Unkovski, përveçse është një regjisor i mrekullueshëm, është edhe një pedagog që di të përcjellë te studentët metodën e tij punës.</p>
Ajo metodë më pëlqen shumë. Gjithë punën e tij si regjisor ai e bazon te puna me aktorët. Në shfaqjet e tij gjëja që bie më së shumti në sy është konkretësia interpretuese e aktorëve, raportet e qarta mes personazheve. Në shfaqjet e tij, loja e aktorëve është primare, pastaj vijnë komponentët e tjerë vizualë dhe auditivë.</p>
Sa pret nga shfaqja?</p>
Kur i futemi kësaj pune, mendojmë se ajo ka për të kënaqur jo vetëm publikun, por edhe neve. Presim që kjo gjë të ndodhë në premierën që do të vijë në Teatrin Kombëtar në mesin e muajit nëntor.(Shekulli)</p>
Ky artikull eshte marre nga: http://www.albaniasite.net/?p=24685. Per me shume artikuj te ngjashem vizitoni: http://www.albaniasite.net/?p=24685